Veel jaren terug publiceerde ik het droevige relaas over de keerzijde van het Kerst- of het Nieuwjaarsdiner, zoals Hans Bouma het verwoordde. Het is intriest dat voor een uurtje ‘plezier’ zoveel dieren de prijs betalen. Dat is ook wat Gaia al twintig jaar onderstreept. Eén van de decadente uitwassen van de feesttafel is Foie Gras… Daar zijn ethische, maar ook gezondheidsbezwaren tegen.
“De mulard-eend is een hybride eendensoort die enkel gebruikt wordt voor de productie van foie gras. De levensverwachting van die eenden bedraagt in normale omstandigheden 20 jaar, maar in de fokkerijen wordt hun leven doorgaans al na amper drie maanden afgebroken.
De mulard-eend is onvruchtbaar en stom. In tegenstelling tot wat vaak wordt aangenomen, is hij niet in staat om te vliegen en kan hij niet naar andere oorden trekken. Dat gegeven weerlegt de bewering van de foie gras-producenten, dat ze enkel gebruik maken van de natuurlijke aanleg van de mulard-eend om vet op te stapelen voor de migratie.
Kuikens worden vermalen of verminkt
Zodra de eieren zijn uitgekomen, worden enkel de mannetjeseenden gehouden voor de productie van foie gras. De lever van de vrouwtjes is te sterk dooraderd en daarom niet geschikt voor consumptie in de vorm van foie gras. De kuikens worden doorgaans al bij de geboorte geselecteerd volgens geslacht. Miljoenen vrouwtjes worden dus opgeruimd: ze worden vermalen of vergast. De mannetjes gaan rechtstreeks naar de fokkerij. Om te vermijden dat de eenden zich in de vaak stresserende omgeving agressief gedragen en zichzelf of elkaar verwonden, knippen de meeste foie gras-producenten een deel van hun snavel en/of van hun klauwen.
Jaarlijks worden tienduizenden eenden opeengepakt, gedwangvoederd en ziek gemaakt voor de productie van foie gras. Twee keer per dag worden de vogels gedwongen om maïspap te slikken, die hen via een pneumatische pomp wordt toegediend, tot de lever ziek wordt (leversteatose of leververvetting). De vetmester pakt het dier bij de hals en duwt een lange metalen buis tot aan de slokdarm. De hoeveelheid voedsel die de eenden op die manier moeten slikken, stemt overeen met een kwart van hun lichaamsgewicht. Dat is alsof een mens van 80 kg elke dag 20 kg spaghetti onder dwang zou moeten eten.
Na die dwangvoederperiode is de lever van de dieren tien keer groter dan normaal. Daardoor worden hun longen samengedrukt, kunnen ze amper nog bewegen en beginnen ze te hijgen in een poging hun verstoorde lichaamstemperatuur te regelen. Heel wat dieren krijgen last van maagreflux en diarree. Veel vogels krijgen te kampen met letsels aan de hals, ontstekingen en infecties. Kortom, op de 12 dagen waarin de dieren worden vetgemest, ligt het sterftecijfer van de vogels 10 tot 20 keer hoger.
Een gedetailleerd rapport uit 1998, gepubliceerd door het Wetenschappelijk Comité van de Europese Commissie voor de gezondheid en het welzijn van dieren, besluit het volgende: “Het dwangvoederen zoals het vandaag wordt toegepast, is schadelijk voor het welzijn van de vogels”. Het rapport geeft met name aan dat de producenten de dwangvoederperiode moeten beperken om een te hoge sterfte te voorkomen. Hetzelfde rapport benadrukt dat de vogels getroffen worden door candidiasis, een pijnlijke aandoening als gevolg van letsels aan de slokdarm, veroorzaakt door de dwangvoedering.
In 12 landen van de Europese Unie is dwangvoedering formeel verboden of worden de wetten ter bescherming van het dierenwelzijn zo geïnterpreteerd dat ze de praktijk de facto veroordelen. Slechts 5 EU-landen produceren foie gras (Frankrijk, Spanje, Bulgarije, Hongarije, België). In Israël, een land dat vroeger 10 keer meer foie gras produceerde dan België, werd dwangvoedering in 2003 verboden. De praktijk is ook verboden in Zwitserland, Noorwegen, Argentinië, Turkije, en zelfs in de Amerikaanse staat Californië.
De Europese richtlijn voor de bescherming van dieren in kwekerijen stelt dat het toedienen van voedsel en drinken de dieren “geen onnodig lijden of letsel [mag] toebrengen”.
GAIA: “Toen we begin 2015 contact opnamen met de Waalse horecafederatie, bleek die zich in grote mate open te stellen voor een positieve evolutie van de sector. De federatie is zich duidelijk bewust van de groeiende aandacht voor dierenwelzijn bij de consumenten.” Voorzitter Thierry Neyens liet aan GAIA weten gunstig te staan tegenover een sensibilisering van de horecasector via een werkgroep. Die werkgroep zou het gebruik kunnen testen van foie gras die zonder dwangvoeding werd geproduceerd. Horeca Vlaanderen liet weten die visie te delen.
En voor wie Foie Gras onmisbaar is… Er bestaan feestelijke alternatieven die niet met dierenleed gepaard gaan. Vanuit die visie nodigt GAIA de consumenten sinds 2008 uit om foie gras gewoon te vervangen door de Faux Gras® de GAIA, een 100 % plantaardig en diervriendelijk alternatief. Het is beter dan zieke levers van zieke dieren… Daar kan je moeilijk gezondheid van verwachten…