Kan een simpel kruid als paardebloem iets betekenen in de bestrijding van diabetes en leverbeschadiging ?
Om te beginnen heeft elke aandoening oorzaken en net zoals supplementen geen tekorten kunnen compenseren als de voeding als geheel niet deugt, kunnen ook kruiden de diepe bressen in onze verdediging niet rechttrekken, wanneer de basis van de voeding en de levenswijze wordt verwaarloosd. Paardebloemblad- en wortel, zie ik als een verlengstuk van de voeding, een stukje vergeten voeding, wellicht omdat we veel andere keuzes hebben en het niet moeten zoeken bij deze “‘noodvoeding” die we meestal kennen onder de naam “wilde groenten”.
Hoewel de meeste mensen paardenbloem (Taraxacum officinale) beschouwen als een vervelend onkruid, wordt de plant al lang in de kruidengeneeskunde gebruikt om de spijsvertering te bevorderen en de eetlust te stimuleren. De hele paardenbloemplant van wortel tot bloesem is eetbaar met een licht bittere, witlofachtige smaak.
De wortel zelf wordt soms geroosterd om caffeïnevrije paardenbloemkoffie te maken, maar dit zou ik niet aanbevelen. Bij gebruik voor therapie kan de gedroogde of verse wortel worden verwerkt tot thee, tincturen, afkooksels (infusies) en kompressen. In de traditionele Chinese en Indiaanse geneeskunde wordt paardenbloemwortel al lang gebruikt om maag- en leveraandoeningen te behandelen. Kruidkundigen weten dat het kan helpen bij de behandeling van vele aandoeningen, waaronder acne, eczeem, hoog cholesterol, brandend maagzuur, gastro-intestinale stoornissen, diabetes en zelfs kanker. Sommige beweringen worden beter ondersteund door onderzoek dan andere.
Paardebloem is ook bekend als pu gong ying in de traditionele Chinese geneeskunde en simhadanti in de Ayurvedische praktijk. De volksnaam “pissebloem” en de Franse bijnaam “pissenlit” verwijzen beide naar het diuretische effect van de wortel.
Waarom Paardebloemblad en -wortel toevoegen aan de voeding, of het gebruiken voor therapie ?
Ondanks het lang gebruik in de traditionele kruidentherapie, is er weinig wetenschappelijk bewijs dat het medicinaal gebruik van paardenbloemwortel ondersteunt. Hoewel er dier- en laboratoriumonderzoeken zijn geweest, zijn er maar weinig overgegaan tot proeven bij mensen. Het meeste onderzoek is gesponsord door belanghebbenden. Geen enkele industrie heeft er baat bij dat mensen de oplossingen voor hun gezondheidsproblemen in hun eigen tuin vinden, dus we moeten niet hopen dat er spoedig grootschalig onderzoek zal zijn dat zal aantonen hoe het gebruik van paardebloemblad voeding voor de lever is, die de lever helpt optimaal te functioneren, waardoor de positieve neveneffecten zijn : een mooie huid, een normale afscheiding en gebruik van insuline, een stabiele suikerspiegel, en alle andere bijverschijnselen die we met “gezondheid” associëren.
Dit zijn enkele conclusies die voortkomen uit het onderzoek :
Hoge Bloeddruk
Sommige wetenschappers zijn van mening dat de diuretische eigenschappen van paardenbloem medische toepassingen hebben, waaronder de behandeling van prediabetes of premenstrueel opgeblazen gevoel en het vasthouden van water (oedeem).
Diuretica, ook bekend als ‘plaspillen’, worden vaak gebruikt voor de behandeling van hoge bloeddruk, hartfalen, leveraandoeningen en sommige soorten nieraandoeningen. Sommige wetenschappers zijn van mening dat de diuretische eigenschappen van paardenbloem medische toepassingen hebben, waaronder de behandeling van prediabetes of premenstrueel opgeblazen gevoel en het vasthouden van water (oedeem). Medicijnen veroorzaken bijwerkingen, waaronder spierkrampen, hoofdpijn, duizeligheid en veranderingen in de bloedsuikerspiegel. Dit kan worden voorkomen door het gebruik van paardebloemwortel.
Een onderzoek uit 2009, onder toezicht van de National Institutes of Health, vond dat een enkele dosis paardenbloemextract per dag de frequentie van het urineren, maar niet het volume, verhoogde bij de 28 vrijwilligers binnen vijf uur na een dosis.
Hoewel de onderzoekers niet konden bepalen hoe paardenbloem dit effect veroorzaakte, leert de frequentie/het volume dat het extract werkt bij irritatie van de blaas en wellicht is zijn waterafdrijvend effect gewoon een resultaat van een verbeterde werking van de lever.
Huidbeschadiging
In de volksgeneeskunde wordt gedroogde paardenbloemwortel vaak vermalen tot een pasta en gemengd met water om een verzachtende pasta te creëren voor huidaandoeningen zoals acne, eczeem, psoriasis, huiduitslag en steenpuisten.
Hoewel er weinig bewijs is dat paardenbloem deze aandoeningen beter of sneller kan behandelen dan de huid aan zichzelf over te laten, lijkt het milde anti-inflammatoire en jeukwerende eigenschappen te hebben, die wellicht opnieuw in relatie staan met de werking van de lever. Onderzoek leert ook dat paardebloemwortel kan helpen om schade door de zon te voorkomen.
Een onderzoek uit 2015 uit Canada meldde dat paardenbloemextract schadelijke ultraviolette B-straling (UVB) kan blokkeren wanneer het op de huid wordt aangebracht, waardoor deze wordt beschermd tegen schade door de zon en het risico op huidkanker wordt verlaagd.
Hoewel dit een mogelijke weg suggereert voor de ontwikkeling van medicijnen, is het ook bekend dat paardenbloem bij sommige mensen contactdermatitis veroorzaakt (meestal van het witte melksap), vooral bij kinderen. Als zodanig moet je voorzichtig zijn bij het aanbrengen van paardenbloemextract op de huid om een allergische reactie te voorkomen.
Diabetes
Van paardenbloemwortel wordt aangenomen dat het antidiabetische eigenschappen heeft vanwege een oplosbare vezel die bekend staat als inuline. Inuline bevat een complex koolhydraat dat bekend staat als fructooligosaccharide (FOS) dat de groei van gezonde bacteriën in het maagdarmkanaal ondersteunt en de ongezonde elimineert. Dit alleen al verhoogt de insulinegevoeligheid door de suikerstroom van de darm naar de bloedbaan te vertragen, waardoor pieken in de bloedsuikerspiegel of insulinespiegels worden voorkomen.
Een evaluatie uit 2016 van onderzoeken van de Universiteit van Aarhus in Denemarken suggereerde dat paardenbloemextract ook de pancreascellen stimuleert om insuline te produceren, de bloedsuikerspiegel beter onder controle te houden en hyperglykemie te voorkomen.
Leverbeschadiging
Paardebloem wordt vaak geconsumeerd als tonicum dat de lever “reinigt”. Een studie uit 2010, gepubliceerd in de Journal of Ethnopharmacology, meldde dat muizen die een extract van paardenbloemwortel kregen, een significante vertraging van de progressie van leverlittekens (fibrose) ervoeren in vergelijking met muizen die een placebo kregen. Volgens het onderzoek was het extract in staat om de primaire cellen die betrokken zijn bij fibrose, de zogenaamde hepatische stellaatcellen, te inactiveren. Hierdoor werd de oxidatieve stress op de lever vrijwel opgeheven, waardoor de lever kon genezen en langzaam kon regenereren.
Kanker
Voorlopig onderzoek suggereert dat paardenbloemwortel veelbelovend kan zijn als middel tegen kanker. Het doet dit door apoptose te induceren, ook bekend als geprogrammeerde celdood, in bepaalde kankercellen. Apoptose tast alle cellen van het lichaam aan, waardoor oude cellen kunnen worden vervangen door nieuwe. Bij kanker stopt de apoptose, waardoor de tumorcellen ongehinderd kunnen groeien.
Een studie uit 2012 van de Universiteit van Windsor in Canada meldde dat paardenbloemwortelextract in reageerbuisstudies apoptose in pancreas- en prostaatkankercellen kon induceren, waardoor hun groei werd vertraagd of hun verspreiding werd voorkomen. In deze studie werden geen andere kankerceltypes onderzocht. Verschillende latere onderzoeken hebben aangetoond dat verschillende extracten van paardenbloemwortels apoptose bij leukemie en melanoom konden veroorzaken. Ik ken in ieder geval één man die meer dan 20 jaar lang dagelijks rekende op paardebloem om zijn kanker onder controle te houden. Zo moeilijk is het advies niet om elke dag een theelepel gemalen paardebloemwortel te gebruiken op de lege maag, of het op te lossen in wat water, een kruidenthee of een soep of smoothie.
De onderzoeken zijn veelbelovend, maar zoals ik eerder opmerkte is er maar weinig belangstelling om serieuze grootschalige onderzoeken te doen naar kruiden, voeding, levenswijze… en die dan voldoende onder de belangstelling te brengen. Om er een algemene regel van te maken, is verder onderzoek nodig voordat paardenbloemwortel kan worden aanbevolen voor de preventie of behandeling van kanker, maar ik neem aan dat een dergelijk advies nooit iemand kwaad heeft gedaan. .
Zijn er waarschuwingen of situaties waar paardebloem schade kan veroorzaken?
Paardebloemwortel wordt over het algemeen als veilig beschouwd en wordt door volwassenen goed verdragen als het met mate wordt geconsumeerd. Sommige mensen kunnen zeldzame bijwerkingen krijgen, waaronder maagzuur, diarree, maagklachten en een geïrriteerde huid. Dit heeft meestal te maken met het witte melksap in verse paardebloemwortel en bloemstengel. Dit wordt meestal vermeden door het te gebruiken in gedroogde vorm. Paardebloem bevat jodium en latex, dus vermijd het als je allergisch bent voor een van deze stoffen.
En in relatie tot medicijnen?
Paardebloem kan een wisselwerking hebben met bepaalde medicijnen, hetzij door te beïnvloeden hoe het medicijn in de bloedbaan wordt opgenomen, door de lever wordt gemetaboliseerd of via de urine uit het lichaam wordt verwijderd. Het is natuurlijk dubbel wanneer iemand probeert via klassieke middelen de gezondheid op de sporen te krijgen, terwijl het eerste wat natuurlijke middelen doen – en dat is zeker van toepassing op paardebloem – is het lichaam te helpen om zich te bevrijden van lichaamsvreemde substanties, inclusief de medicijnen. Het zijn twee werelden die diametraal tegenover elkaar staan en dat wordt door weinig mensen begrepen. Mensen die op twee paarden wedden en een beetje van het ene en een beetje van het andere ‘snoepen’, hebben wellicht niet het verhoopte effect.
Hoeveel moet je gebruiken om resultaat te hebben ?
In feite zijn er geen standaardadviezen, en het hangt af van wat er nog meer in de therapie voorkomt. Slechts zelden wordt een therapie alleen maar op paardebloem(wortel) gebouwd.
- Verse paardenbloemwortel: 2 tot 8 gram per dag
- Paardenbloemwortelpoeder: 3 tot 4 gram gemengd met 150 milliliter warm water
- Paardebloemthee-infusie: 1 eetlepel gehakte wortel (gedroogd) gemengd met 150 milliliter heet water gedurende 20 minuten laten trekken en afzeven.
- Verse wortelextract met minstens 10% actieve stoffen: 1 tot 2 eetlepels per dag
- Gedroogd paardenbloemextract: 0,75 tot 1,0 gram per dag
Nota :
Paardebloem absorbeert gemakkelijk pesticiden, zware metalen (zoals lood, nikkel, koper en cadmium) en andere stoffen uit de omgeving, dus het is over het geen goed idee om wilde paardenbloem te eten als de zuiverheid van de grond, het water en de lucht zijn niet bekend. Gebruik het nooit uit een industrieel vervuilde omgeving / ook met een industrieel verleden.
De beste tijd om paardenbloemwortel te oogsten
Paardebloemwortel wordt traditioneel in de herfst geoogst wanneer de concentraties inuline het hoogst zijn. Omdat de wortel chemicaliën in de grond absorbeert, vermijdt het oogsten van wortels langs wegen, opritten, septic tanks, zwembaden, airconditioningunits of barbecueroosters.
Als je de geoogste wortels niet meteen wilt gebruiken, kun je ze in een dehydrator drogen en maximaal een jaar in een glazen pot bewaren. Indien correct gedroogd, zou de buitenste pel een donkere kleur moeten hebben, terwijl de binnenste kern roomwit zou moeten blijven.
