Maand: oktober 2023

Juiste Voedselcombinaties

Suiker & Zetmeel

Een andere ongewenste combinatie is de gelijktijdige inname van zetmeel met suikers.  Ik weet dat dit wellicht het slechtst begrepen wordt, omdat zetmeel toch al heel dicht bij de suikers ligt. Maar rauwkosteters zullen zich zelden aan deze combinatie bezondigen. Zetmeelmaaltijden zijn typisch voor een gekookte maaltijd met aardappels, rijst, brood, pasta en andere bronnen van zetmeel. Dit is een combinatie die aanleiding geeft tot gisting. Het beste voorbeeld is het rozijnenbrood of de rozijnenkoeken of taartjes. Gebak, koeken, en zoete achterafjes… ze kunnen je heel wat ongemak, kortademigheid, zure oprispingen en opgeblazenheid bezorgen ! Voeg aan deze combinatie nog vetten toe en je krijgt een bron van indigestie.

Geconcentreerde voeding

Ik neem aan dat de lezers een minimaal inzicht hebben in de reden waarom voedselcombinaties moeten gerespecteerd worden : er zijn chemische wetten die de spijsvertering dirigeren, en die maken of je voedsel energie of vermoeidheid – genezing of ziekte – zal opleveren. De basisregel van de natuurlijke hygiëne was altijd : vereenvoudig  waar het kan, en die regel komt op zijn sterkst tot uiting in de mono-maaltijden.  “Het is het best om slechts één type voedsel per maaltijd te gebruiken”.
Onder “geconcentreerde voeding” verstaan we alles wat niet tot de fruit-groenten-groep behoort. Zelfs fruitsoorten die gedroogd werden, rekenen we tot het geconcentreerd voedsel, tenzij we die vooraf weken en daardoor terug een min of meer natuurlijke verhouding krijgen. Alles wat rijk is aan vet, eiwit of zetmeel, is geconcentreerd, bv. brood, pasta, rijst, peulvruchten, noten, zaden, pitten, avocado’s, olijven…
Het gemeenschappelijke kenmerk van al het geconcentreerd voedsel, is dat het meer tijd vergt om verteerd te worden. Meng je het met snel verteerbaar voedsel, dan is er een zeker conflict, want de vetten en geconcentreerde voedingsstoffen zullen hun tijd voor de vertering opeisen. Natuurlijk is het ook niet aangewezen om een maaltijd te nemen van exclusief geconcentreerd voedsel.  Ik denk daarbij aan de raad van Albert Mosséri, toen hij schreef dat het moeilijk is om je aan vers fruit en groenten te over-eten, maar de dagelijkse realiteit om zich aan geconcentreerd voedsel te overeten. Veel geconcentreerde voeding heeft maar een lage verzadigingswaarde. Dat betekent dat, hoe geconcentreerd voedsel ook is, je er gemakkelijk meer van eet dan goed voor je is. 
Daarom is het veilig om geconcentreerd voedsel te eten met de neutrale groep (bladgewassen en stengels), of met groenten in het algemeen. Ik ben er zeker van dat de meeste mensen te weinig groenten en fruit eten. Indien ze meer fruit en groenten zouden eten, zouden veel problemen zich automatisch oplos

sen. Maar laten we dan wel groenten en fruit juist gebruiken.

Combineren? 

Weg met de overbodige regels….

Mensen die hun eerste stappen zetten in de hygiënistische voeding, raken in de war van de veelheid aan combinatieregels. Akkoord, er zijn gewoonten die moeten veranderd worden, maar we moeten het niet pijnlijker maken dan het is. 

Als je het bovenstaande hebt gelezen, dan zou je er minstens moeten toe komen om slechts één enkel geconcentreerd voedingsproduct per maaltijd te gebruiken. 

Een beetje achtergrondinformatie over de werking van je lichaam, is ook altijd welkom. Als je begrijpt waarom dat zo is, komt het uit de sfeer van de grijze theorie. 

Voeding combineren is een taal, en als je ze verstaat, wordt het zeer eenvoudig. Laat me enkele voorbeelden geven : 


Meloenen – Iedere combinatietabel leert je, om meloenen altijd alleen te eten. Nochtans mag je het uitproberen : eet meloen met ieder ander soort vers fruit (uitgezonderd banaan), enkel op een lege maag. Je zult nooit enig probleem ondervinden. Maar eet nooit een geconcentreerd voedingsmiddel met meloenen.
Fruit – Is het nodig om nauwkeurig te weten of aardbeien zuur of halfzuur fruit zijn ? Vergeet het. Alle verse vruchten (op uitzondering van banaan die zetmeel bevat), kunnen samen gebruikt worden. Natuurlijk moet men niet iedere maaltijd alle fruitsoorten eten. 

Waarschijnlijk heb je zelfs ooit gehoord over het voordeel om zure vruchten te eten met minder zure ? Soms is dat noodzakelijk. Een ananas, hoe zoet hij door sommigen ook mag gevonden worden, is zuurder dan je denkt. Het is onmogelijk om je enkel met dergelijke zure vruchten te voldoen. Daarom is het goed om dergelijke vruchten beperkt te eten (bv 1/8 of ¼ van een hele zoete soort) en  dat aan te vullen met zoetere vruchten (maar geen banaan). 

Bananen hoe rijp ze ook zijn, bevatten altijd nog wat zetmeel. Men eet ze liefst enkel met zoete vruchten. Smoothies van banaan met zure vruchten, vermijd je best. 

Tomaten – De meeste mensen hebben tomaten leren eten als een groente, maar eigelijk is het een vrucht – een stuk fruit – met een laag suikergehalte. Om die reden kan je tomaten zowel in een fruitmaaltijd, als in een groentemaaltijd kwijt. 

Bladgroenten reken je niet mee – Nogmaals onze neutrale groep van groene bladgewassen – en groene voedingsaanvulling – waaronder sla, selderij, spinazie; deze groep kan je toevoegen aan iedere combinatie. Enkel bij meloen zou ik het niet adviseren. Deze groep combineert verder goed bij alle voedselgroepen, ook bij fruit.  

Een betere Spijsvertering

Het zou kunnen dat je het niet met me eens bent, maar laat me even uitleggen, waarom ik denk dat de volgende eenvoudige stappen, de beste manier zijn om je spijsvertering – lees je gezondheid – te verbeteren. In feite komt het vooral aan op het toepassen van enkele eenvoudige combinatieregels.  Eens te meer mag het belang van het juist samenvoegen en het gericht uit elkaar houden van sommige voedselgroepen blijken.  

Wat ik meermaals hoorde, is de opmerking, dat wanneer je rauw eet, je verder geen enkele combinatieregel hoeft toe te passen. Het is waar dat je door rauw te eten al minder zetmeelrijke voeding zult eten. Dus dat probleem in de combinatie valt dan weg. En toch blijven er nog cruciale punten om op te letten. Zelfs al kan rauw eten begonnen worden met groot enthousiasme, toch kan het herhalen van fouten een stevige rem zijn om de rauwe voeding tot een succes en een energieke beleving te maken. Dus toch enkele desastreuse combinaties vermijden, zonder dat het ingewikkeld moet zijn !

Laat me beginnen met te vertellen dat er heel wat theorieën zijn over combinaties. Een aantal mensen gaan meteen steigeren als ze in één van onze recepten groenten en fruit samen in één maaltijd zien. Recent kreeg ik een mail van een nieuwe lezer die boos opmerkte, dat onze adviezen niet stroken met het hygiënisme, want dat het gelijktijdig eten van fruit en groenten moet vermeden worden.

Van waar komt deze gedachte? Het is één van de vroegste principes uit de combinatieleer. Let wel, dat deze combinatieleer groenten als één groep zag. Maar is dat zo? Is sla, spinazie, selderijstengels, broccoli, tomaat, aardappels, pompoen, paprika… echt zo’n vaste groep met gelijkaardige kenmerken? Helemaal niet. Dus, wanneer men vereenvoudigend spreekt over “groenten”, dan zegt men dat men ze best niet combineert met fruit. Dat klopt, want je vermijdt best het eten van citroenen of ananas met aardappels ! Maar als je de groenten begint te verdelen naar hun onderscheiden kenmerken, kom je tot vier groepen, en dan kan je één groep, nl. de blad- en stengelgewassen apart stellen, en bekijken als “neutrale groep”, die werkelijk met ieder soort voedsel kan gegeten worden.  Het is maar één voorbeeld, maar het toont aan dat bepaalde ideeën over combinaties niet goed begrepen zijn. Het is verrassend dat mensen bladgroenten en fruit vermijden, terwijl het nochtans kan resulteren in verrukkelijke maaltijden.

Suiker en vet

Als er één combinatie echt kritisch moet bekeken worden, dan is het de combinatie suikers-vet. Opgelet, ik spreek nu niet van industriesuiker, maar van natuurlijke suikers in verse of gedroogde vruchten met een of andere natuurlijke bron van vet. 

“Vet” impliceert de complete lijst van vethoudende of vetrijke voedingsmiddelen w.o. oliën, avocado’s, noten of ieder ander soort vetrijk voedsel. 

Wat weten we over vetten? Jawel, dat ze de spijsvertering vertragen en daardoor voedsel langer in de maag houden. Wat weten we over suikers? Dat dit voedsel van nature zeer snel doorheen de maag heen gaat, om direct op genomen te worden in de dunne darm.  Het geeft niet of het gaat over industriesuiker of suikers uit fruit. In beide gevallen reageren ze identiek. En wat gebeurt er wanneer suikers langer dan nodig in de maag en de dunne darm verblijven? Langer verblijf in het spijsverteringsmilieu houdt ze onderhevig aan de spijsverteringsactiviteiten. 

Toevoeging van zure spijsverteringssappen (bij eiwitten en vetten) vormt de basis voor wilde gisting. In het boekje over Smoothies legden we al uit hoe deze combinatie candidiasis in de hand werkt, door veel te lang in het maag-darmkanaal te zijn, en zo voeding te zijn voor schimmels. Het zijn niet de suikers die het doen, maar de combinatie van suikers met vetten. Veel mensen die ik ontmoet met candida kregen de raad om geen fruit meer te eten, maar het probleem ligt niet bij de suikers of het fruit, maar bij de slechte combinaties die met fruit worden gemaakt. We hebben het nochtans allemaal ooit gelezen : 

“Eet fruit op een lege maag” en “Eet fruit bij voorkeur alleen”. Het is zo simpel, maar in zijn eenvoud toch zo moeilijk…

Vet vraagt een lange verteringstijd, terwijl suikers normaal snel opgenomen worden. Deze twee samen, vooral in grote hoeveelheden, vormt fermentatie en het ontstaan van toxische bijproducten van de spijsvertering. Daar heb je gas en opgeblazenheid !

Nu zal je zeggen “hé, wacht eens even…  zijn dat niet de combinaties die we terugvinden in al die desserten, snoepjes, taarten enz, en zelfs in sommige fruitsauzen ?” Jawel, dat is zo. Heel erg lekker, en voor rauwkosteters een magnifieke presentatie dat rauw ook lekker kan zijn, maar eigenlijk niet bedoeld om in grote hoeveelheden elke dag te eten.  Zeker wanneer candida, of een spijsverteringsprobleem aanwezig is, zou er geen vertraging mogen zijn in de suikeropname, en moeten de regels verscherpt worden. 

Concreet gaat het over de combinatie van dadels en noten, noten en gedroogd fruit, de toevoeging van vetten aan fruitsmoothies, en natuurlijk ook de spijtige gewoonte van het eten van fruit na een maaltijd. Laten we eerlijk zijn : elke vorm van “dessert” na een maaltijd zou volkomen overbodig moeten zijn.
Fruit als dessert moet gezien worden als één van de meest te vermijden combinaties. Beperk de combinatie van fruit met vet, alhoewel men hierin geen heksenjacht moet houden. Een beperkte toevoeging van wat noten, zaden pitten aan zure vruchten, kunnen best door de beugel. (De natuurlijke fruitzuren zullen trouwens helpen om de vetten en eiwitten te splitsen). En onthou ook altijd het belangrijkste principe : leer luisteren naar je lichaam. Ben je vermoeid na een fruitmaaltijd ? Dan heb je ongetwijfeld een fout gemaakt. Na een fruitmaaltijd moet je je fit en energiek voelen.  Op spijsverteringsproblemen zat je echt niet te wachten !

wordt vervolgd

Omdat een goede spijsvertering zoiets belangrijk is voor het behoud van een goede gezondheid, kan je het best eens helemaal bestuderen, bv in onze publicatie over Voedselcombinaties. Houd het ook in de gaten, want op 1 december verschijnt “Voedselcombinaties Werken!”

Je bent verrast hoeveel impact een goede of slechte spijsvertering heeft op je gezondheid, je vermogen om te denken, je energie… en dat allemaal door de voedselkeuze + de manier waarop het voedsel wordt gecombineerd. We staan in onze literatuur stil bij tientallen andere factoren die de spijsvertering beïnvloeden… alles wat je altijd al had moeten weten !

Enzymen en Ziekte

Enzymen en ziekte.  

“De mensheid als geheel is op zijn minst half ziek.” Dat lezen we in de inleiding van het boek Enzyme Nutrition van Dr. Edward Howell. Dit boek is de sleutel om te begrijpen op welke manier voeding geneest, of beter om te begrijpen hoe de juiste voeding voorkomt dat je ziek wordt. Nadat we bleven stilstaan bij Salades en het eten van Rauwe Voeding, lijkt het me interessant om mee verder te lezen in deze inleiding :

“Biologisch gezien zijn er geen mensen die op het conventionele dieet leven, die geheel gezond zijn. Zelfs die jonge volwassen die het zo voelen dat ze geen gezondheidsdefecten hebben, hebben die wel. Sommige hebben cariës in de tanden, dun haar, kaalheid, acne of allergiëen, hoofdpijn, verslechterend gezichtsvermogen, enzovoort tot in het oneindige toe. En dit zijn nog maar gewoon de oppervlakkige fenomenen die de personen zelf opmerken. Medisch onderzoek onthult veel meer. Door hoeveel ziektes wordt het menselijke ras getroffen? Honderd? Vijfhonderd? Duizend? Zijn we betere experten in het veroorzaken van ziektes dan wilde dieren? Kun je zelfs maar een enkele wilde dierensoort opnoemen die door honderd ziektes wordt betroffen? Vijftig? Vijf en twintig? Of zelfs maar een? Daarbij moeten we dan wel die “wilde” dieren uitsluiten die onze afval opeten. Voeren die andere dieren een bijzondere ceremonie uit die wij niet kennen om zichtegen ziekte te vrijwaren?”  

We zullen zien… Er zijn 3 soorten enzymen: metabolische enzymen, die het lichaam laten functioneren, verteringsenzymen die het voedsel verteren; en voedselenzymen van rauw voedsel, die de voedselvertering starten. Ons lichaam – al onze organen en weefsels – werkt op metabolische enzymen. Deze enzymen werkers nemen proteïnen, vetten en koolhydraten, (zetmelen en suikers), en structureren deze in gezonde substanties, en houden alles juist functionerend.  

Ieder orgaan en ieder weefsel heeft zijn eigen specifiek werkend enzym om speciaal werk te doen. Onze autoriteiten deden onderzoek en vonden 98 verschillende enzymen die in de aders actief zijn, elk met een speciale taak. De lever heeft ontelbare verschillende enzymen aan het werk. Niemand heeft ooit onderzocht hoeveel specifieke enzymen er nodig zijn om het hart te laten werken, de hersenen, de longen, de nieren enz.  

Omdat goede gezondheid berust op al deze metabolische enzymen die een uitstekend werk uitvoeren, moeten we er zeker van zijn dat er niets interfereert met de voldoende aanmaak er van. Een tekort zou problemen betekenen, vele malen ernstig. Modern onderzoek is enzymen aan het betrekken in al onze activiteiten. Zelfs denken vereist enzymen-activiteit.  

In 1930 waren er 80 enzymen bekend, in 1947 waren het er 200; in 1957 waren het er 660; in 1962 waren het er 850; en in 1968 had de wetenschap er 1300 ontdekt. Als je er achter wilt komen hoeveel enzymen er tegenwoordig zijn, dan zou je een full-time specialist moeten inhuren om een rondreis er doorheen te maken.  

“En alhoewel er duizenden enzymen bekend zijn, zijn er vele reacties geïdentificeerd waarvoor de enzymen verantwoordelijk zijn en die nog niet bekend zijn. Honderden metabolische enzymen zijn nodig om het werk van het lichaam te kunnen uitvoeren. – om schade en achteruitgang te herstellen en ziektes te genezen. Verteringsenzymen hebben maar 3 hoofdzakelijke functies: het verteren van eiwitten, koolhydraten en vet. Proteasen zijn enzymen die proteïnen verteren; amylasen verteren koolhydraten, en lipasen verteren vet. Het Natuurlijk Plan roept voedselenzymen op om met de vertering te helpen in plaats van het lichaam te forceren de lichaamseigen enzymen te gebruiken om de hele last te dragen. Als de voedsel-enzymen wat van het werk verrichten, overeenkomstig de Wet van Aangepaste Afscheiding van Verterings Enzymen, dan hoeft het potentieel minder activiteit aan verterings-enzymen te besteden, en is er veel meer enzymatische kracht over voor de honderden metabolische enzymen die het hele lichaam laten functioneren. Als de enzymen die in het voedsel zitten, iets van het werk zouden doen, dan zou het enzymenpotentieel geen bankroet tegemoet gaan – zoals dat is bij miljoenen mensen op het minus-dieet – voedsel minus de enzymen er in. Ons enzymenpotentieel heeft een probleem wat lijkt op een bankrekening die gevaarlijk in het rood komt te staan als er niet voortdurend op wordt gestort.”

De manier om de enzymenrekening groen te houden en uit het rood (ziekte) te blijven, is door het eten van royale porties rauwe voeding. Alles wat niet verhit is boven de 70°C. Beter nog, blijf onder de 45°C en je haalt het maximum uit je voeding.

Enzymsuppletie is waardevol, maar we moeten ophouden met het verspillen van de enzymen van het voedsel. Het minste wat iedereen kan doen, is een minimum aan rauwe voeding eten, voorafgaand aan iedere maaltijd.

In de Drs PûrNatûr-bibliotheek, vind je dit ebook over enzymen, spijsvertering en gezondheid. Het is een deel van Module S (Supplementen) of kan afzonderlijk worden aangevraagd mits betaling van 5 euro op de Natur-El-rekening.

Fun-damentals

is het alleen maar een ‘trend’ ?

Het idee om groenten te eten onder de vorm van salades is zeer oud. Uiteraard is het geen noodzakelijkheid. Iedereen kan groenten eten, puur, zoals ze zijn, uit de hand. De meeste groenten lenen zich daar uitstekend toe. Maar ik denk dat dit geen algemeen succes zal zijn.

De populariteit van groenten neemt toe, naarmate iemand erin slaagt om die groenten op een heerlijke manier te presenteren en te combineren. Niet één dag, niet één week of één maand, maar een leven lang.

Als ik kijk naar het Edgewater Beach Book of Salads dat gepubliceerd werd in 1926 door Arnold Shircliffe van het gerenommeerde Amerikaanse hotel, dan denk ik zomaar even… “er is niets nieuws onder de zon”. De hele rauwkostwereld heeft hier ideeën gehaald. En Shircliffe is op zijn beurt eerlijk met zijn bronnen, en vermeldt waar hij het gehaald heeft… uit de 17e, 18e en 19e eeuw.

Hoewel de recepten niet allemaal rauw en ook niet helemaal vegetarisch zijn, getuigen ze ongetwijfeld van een grote liefde voor echt voedsel en je zou niets liever willen dan dat je die liefde aan iedereen kon doorgeven.

Ik ontdek in het boek een ruime kennis van soorten groenten en fruit, de zorg voor presentatie, afwerking en kennis van smaak en combinaties. En dat geïllustreerd in 42 kleurenfoto’s… uniek voor 1926 !

Enkele citaten uit het boek

“In de ziektevoorkomings-geneeskunde, die niets anders is dan wetenschappelijke voeding, spelen salades een grote rol. Als de moeders van onze kinderen niet correct gevoed zijn, is ons land in grote nood.” Arnold Shircliffe

“In het samenstellen van een salade heb je zoveel mogelijkheden om je verbeelding te oefenen! En hoeveel kansen om je gezond verstand en vindingrijkheid te bewijzen! Een salade maken is iets wat uit het hart komt!”

“De voordelen van een salade kunnen reeds afgelezen worden van de houding van mensen die er onverschillig tegenover staan. Het kan zijn dat ze het de moeite niet vinden om er tijd aan te besteden, waardoor het één van de vele dagelijkse beslommeringen wordt die met tegenzin worden gedaan. Het resultaat is een onaantrekkelijke salade, niet uitnodigend gepresenteerd, slecht gecombineerd en slordig op een bord gegooid. Het gevolg is dat die lieve salade een bijrolletje gaat spelen, in plaats van de hoofdrol in de voeding.”

Witte Selderijsalade

  • 6 tot 8 witte selderijstengels, fijn gesneden
  • 1 zoete appel, in blokjes gesneden
  • 1 avocado, in blokjes gesneden, ontpit en gepeld
  • 2 eetlepels olijfolie
  • 1 theelepel citroensap
  • 1 theelepel tamari

Meng alle ingrediënten goed onder elkaar.

Opgelet : meng de avocado pas op het einde voorzichtig onder de salade.

Variant: vervang de avocado door 3 eetlepels grof gehakte walnoten.

Een paar dagen geleden heb ik op 2dehands de lijst met bomen en planten aangevuld met walnootboompjes, zwarte walnoot, olijfwilg en olijfwilgbessen, fazantenbes, bessenstruiken (wit, roze, rood en zwart), wintersneeuwbal, hypericum, wolfsmelk, echte salie, bonenkruid, hemelsleutel… en natuurlijk ook vijgen : Vijgenplanten in verschillende stadia van ontwikkeling, eenjarig, tweejaring. 15 tot 120 cm hoog.
Del Portogalo is een late variëteit die vanaf 15 september tot 15 november vruchten geeft.  
Zeer productief sneldragend ras. Goede groeier – zeer goed beworteld en niet geforceerd. Tot de laatste vijg rijpt af ! Zeer productiezeper. 
Op de foto : van de oogst van 4 oktober / 43 vijgen op een 3jarige plant. Elke dag weer…