Het Tomato Effect

In de serie DrsPûrNatûr is een editie “Eiwitten en Gezondheid”. Hierin wordt de vraag gesteld waarom feiten die al een eeuw bekend zijn en doorheen de jaren door de wetenschappers keer op keer bevestigd zijn, niet opgenomen worden in de medische praktijk en de dieetleer. In feite zijn de resultaten schrijnend, zeker in het licht van de huidige economie, de ecologische uitdagingen, de honger in de wereld, de opwarming van de aarde… De oplossingen bestaan al, maar stoten op een muur van weerstand en ontkenning.

Vooral in het licht van een recente enquête die aantoonde dat de meeste mensen bereid zijn hun levenswijze aan te passen in het licht van de klimaatverandering. Alleen minder of geen vlees eten, scoorde niet goed. Het kan ons alleen verbazen dat vlees nog steeds als noodzakelijk wordt beschouwd. Niets in ons hele bestaan noch bouw wijst in de richting dat het een elementaire behoefte zou zijn. Als we daarentegen de risico’s van dierlijke voeding en in het bijzonder vlees op een rijtje zetten, zoals Jan Dries ze beschrijft in zijn laatste blog: “gaat snel over in rotting in de darm, bemoeilijkt de stoelgang, belast het verteringsstelsel, zorgt voor een teveel aan cholesterol dat de aders doet dichtslibben, belast hart, lever en nieren. Men gaat ervan uit dat het eten van vlees het risico op darmkanker aanzienlijk verhoogt. De overtuiging dat vlees gezond is, werd door wetenschappers ontkracht. “Dr. Michael Greger zoekt het in wat hij noemt “het Tomaten-effect”. Dit is een naam die in 1992 voor het eerst werd gebruikt toen in Amerika 10 dokters hun klassieke praktijk verlieten en zich specialiseerden in “Environmental Medicine” (Milieu-Geneeskunde) en diagnoses stelden van “chemische ziekten”, ziekten veroorzaakt door het vrijkomen van chemicaliën in het milieu, door de industrie. Het resultaat was dat deze 10 dokters hun licentie verloren. Dr. Zane Kine was één van hen. Hij voerde een spectaculair juridisch gevecht tot in het Appelklate Court en stelde daardoor een precedent. Echter eindigde Zane’s leven in een tragisch en onopgelost ongeval in de bergen. Het onderzoek over de oorzaak van de dood heeft nooit de ware verantwoordelijken kunnen aanduiden, maar eindigde in onthullingen over gesjoemel in de gezondheidszorg.

In zijn artikel “Het oplossen van de epidermische hartziekte door middel van plantaardige voeding”, merkt Dr. Caldwell Esselstyn op hoe gelukkig we zijn “de kennis te bezitten over het voorkomen, stoppen en selectief omkeren van deze ziekte. Maar, ‘klaagt hij verder,’ we hebben niet het geluk dat onze instellingen deze informatie met het publiek delen.

Nadat hij deze aandoening (epidermische hartziekte) gebruikt als voorbeeld, geeft hij de schuld van de traagheid om waardevolle en noodzakelijke informatie te implementeren in onderwijs, advies, behandelingsprotocollen… aan de banden met de industrie en de politiek, resulterend in belangenconflicten ‘binnen onze particuliere en overheidsinstellingen, waardoor de nauwkeurigheid van hun publieke boodschap in het gedrang komt. Dit is een totale schending van de morele noodzaak van de medische professie. Dit is het moment voor ons om de moed te hebben voor legendarisch werk. ” Hij concludeert: “Wetenschap … moet voedingsaanbevelingen dicteren.”

Immers: “Het feit dat een vetarm, vezelrijk veganistisch dieet het risico op de meeste soorten kanker, ischemische hartaandoeningen en de complicaties daarvan, obesitas, diabetes, hypertensie, osteoporose, multiple sclerose, galstenen, nierstenen zal verminderen, blindedarmontsteking, diverticulitis, hiatale hernia, spataderen, aambeien en mogelijk de belangrijkste metabole complicaties van zwangerschap – aandoeningen die samen verantwoordelijk zijn voor de meerderheid van de sterfgevallen en ziekenhuisopnames in de westerse samenleving – zouden voldoende moeten zijn om het aan te bevelen. Degenen die alleen bereid zijn om minder opvallende veranderingen in hun levensstijl aan te brengen, kunnen worden aangemoedigd om hun consumptie van dierlijke producten zoveel mogelijk te verminderen. ”

Tijdens het schrijven van zijn artikel over het vergelijkende endocrinologische effect van plantaardige versus dierlijke eiwitten, werd de onderzoeker zelf overweldigd door de balans van bewijs en onthulde hij: “Tijdens het onderzoeken en schrijven van dit artikel, hebben mijn bevindingen mij ertoe aangezet veganist te worden.”

Waarom omarmen niet meer binnen de wetenschappelijke en medische gemeenschap op dezelfde manier een plantaardig dieet? Een deel van de reden kan het ’tomateneffect’ zijn.

Het tomateneffect, een naam die 30 jaar geleden in het Journal of the American Medical Association werd bedacht, beschrijft de afwijzing van zeer effectieve therapieën door de medische wereld omdat ze toevallig in strijd zijn met de gangbare conventionele wijsheid.

Maar dat betekent niet dat we zelf achterop moeten hinken. Wat de eiwitten in de voeding betreft, hebben we het allemaal op een rijtje gezet en kan je het nalezen in Eiwitten en Gezondheid :

Immers: “Het feit dat een vetarm, vezelrijk veganistisch dieet waarschijnlijk het risico op de meeste vormen van kanker, ischemische hartziekte en de complicaties ervan, obesitas, diabetes, hypertensie, osteoporose, multiple sclerose, galstenen, nierstenen appendicitis, diverticulitis, hiatale hernia, spataderen, aambeien en mogelijk de belangrijkste metabole complicaties van zwangerschap – aandoeningen die samen verantwoordelijk zijn voor de meerderheid van de sterfgevallen en ziekenhuisopnames in de westerse samenleving – zouden voldoende moeten zijn om het aan te bevelen. Degenen die alleen bereid zijn om minder opvallende veranderingen in hun levensstijl aan te brengen, kunnen worden aangemoedigd om hun consumptie van dierlijke producten zoveel mogelijk te verminderen.

Geïmporteerd uit de Nieuwe Wereld: “Tegen [het jaar] 1560 werd de tomaat een hoofdbestanddeel van het continentale Europese dieet … [Terwijl hij tegelijkertijd actief werd gemeden in Noord-Amerika [letterlijk eeuwen]… De reden… is eenvoudig: ze waren giftig. Iedereen wist dat ze giftig waren, in ieder geval iedereen in Noord-Amerika. Het was duidelijk.”

Blijkbaar duurde het tot 1820 toen een of andere man een tomaat at op de trappen van een gerechtsgebouw – en het overleefde, veranderden de dingen eindelijk. En vandaag, in de Verenigde Staten, zijn tomaten een gewas van miljarden dollars. Voorbeelden van dit “tomateneffect” – een slaafse toewijding aan orthodoxie – worden genoemd in de geneeskunde. Bijvoorbeeld het negeren van het succesvolle gebruik van deze vrucht bij de behandeling van jicht gedurende duizend jaar voordat de moderne geneeskunde “ontdekte” dat het het medicijn colchicine was. Salicylzuur werd ook genegeerd gedurende bijna 3000 jaar succesvol gebruik onder de vorm van extract van wilgenschors. Maar ik zou de analogie van het tomateneffect willen uitbreiden naar het gebied van voeding. Duizenden stierven bijvoorbeeld aan scheurbuik – vitamine C-tekort – gedurende honderd jaar nadat werd ontdekt dat citroensap het geneest, omdat ziekte destijds werd beschouwd als een onbalans van de lichaamsvochten; welke rol zou het eten van fruit kunnen spelen?

Een eeuw later, in het midden van de 19e eeuw, kwam de mensheid op het briljante idee om rijst van bruin naar wit te polijsten, wat een epidemie van plotselinge dood door een hartaanval veroorzaakte in Azië. Miljoenen stierven aan beriberi, een vitamine B-tekort dat de hartspier aantast. Opnieuw werd de remedie ontdekt – rijstzemelen of thee van rijstzemelen – maar er waren tientallen jaren van overlijden voordat de medische gemeenschap eindelijk wakker werd en het daadwerkelijk adopteerde.

Vandaag is er nog een epidemie van plotselinge dood door een hartaanval. Het wordt ook veroorzaakt door een dieet en het heeft ook een remedie. Hoe lang moeten we wachten tot het door de medische commercie betoverde publiek de magie van de plantaardige voeding zal aannemen?

McCarty beëindigt zijn artikel met een vaststelling: “Ik vermoed dat het simpele gebod, ‘Eet geen dierlijke producten’ het potentieel heeft om meer te doen voor de wereldgezondheid dan alle diepzinnige wijsheid in alle medische bibliotheken van de wereld.”

om alle redenen

Een voedingswijze om alle redenen

De sterkste motieven voor een plantaardige voedingswijze

Hoe een traditioneel dokter een spreekbuis werd voor plantaardige voeding.
Een must-see voor de gezondheidszoeker

Dr. Michael Klaper

A Diet For All Reasons is een krachtige documentaire en tegelijk getuigenis van het wat, waarom en hoe van een compleet traditioneel geschoold en getraind dokter, door de feiten gedwon gen werd om zijn medische opdracht volledig te herzien. Hij demonstreert hoe de voedingsmiddelen die we eten ons kunnen helpen een goede gezondheid te onderhouden, of ziekte veroorzaken, chronische condities en zelfs de dood… De video toont de verwoestende werking van een op dierlijke producten gebaseerde voeding, tegenover de positieve, herstellende gezondheidsvoordelen van plantaardige voeding. Twee werelden op de weegschaal…

Dr. Michael Klaper, is een toonaangevende mentor in plantaardige voeding en integratieve geneeskunde. Dr. Klaper beoefende 40jaar geneeskunde in Nieuw-Zeeland en maakt momenteel deel uit van het personeel van het TrueNorth Health Center in Santa Rosa, Californië, een op voeding gebaseerde medische instelling die gespecialiseerd is in therapeutisch vasten en gezondheidsverbetering door middel van volledig voedsel, plantaardig dieet. Hij is de auteur van een succesvol boek over cholesterolvrije voeding en heeft bijgedragen aan het maken van twee PBS-televisieprogramma’s Food for Thought en de bekroonde Diet for a New America-film gebaseerd op het gelijknamige boek van John Robbins.

Op basis van zijn medische ervaringen, ziet hij de gezondheidseffecten van een dierlijk dieet als volgt:

  • 1. Coronaire hartziekte – Dierlijke vetten verstoppen je aders
  • 2. Obesitas – Dierlijke vetten maken je dik
  • 3. Kanker van de dikke darm, borst en prostaat – Dierlijke vetten veroorzaken kankers
  • 4. Osteoporose – Dierlijk voedsel bevat te veel proteïne, te veel proteïne veroorzaakt ernstig calciumverlies. Alle planten hebben calcium
  • 5. Hoge bloeddruk – Het eten van vlees zorgt ervoor dat slagaders verstopt raken en vernauwd worden, natrium komt voor in alle vlees- en zuivelproducten
  • 6. Diabetes bij volwassenen – Dierlijk vet veroorzaakt vet en diabetes

Klaper vat de menselijke voedingsbehoeften samen als  “Alles wat u nodig heeft om het menselijk lichaam perfect draaiend te houden en gezond te blijven” :

  • 1. Beperkte eiwitten – Alle plantaardige proteïnen zijn op zichzelf al volledig proteïne, ze hoeven niet te worden gecombineerd met ander voedsel. Eet plantaardig voedsel, waaronder granen, peulvruchten, noten, zaden, kiemgroenten en groene groenten
  • 2. Water – van fruit en sappen, beperkte toevoeging van zuiver water
  • 3. Vitaminen – van groene en bladgroenten en fruit
  • 4. Mineralen – van planten en peulvruchten
  • 5. Energie – uit koolhydraten uit granen, fruit en zetmeelrijke groenten
  • 6. Vetten van volkoren granen, groenten en fruit
  • 7. Bulk (ruwvezel) – van volle granen, peulvruchten, bonen, groenten en fruit

Alles kan veranderen

Al veertig jaar lang trek ik aan de bel voor verandering, maar mensen gingen op de rem staan en vertelden me “dat ze zoiets niet gewoon zijn”. Zien we het zo dat onze gewoonten zich noodgedwongen moeten herhalen? Dat het onmogelijk is om aan de wurggreep van de steeds bevestigde handelingen te ontsnappen ?

DENK HIER EENS AAN :

• In het memo dat werd opgesteld toen Fred Astaire in 1933 bij MGM auditie had gedaan, staat :  ‘Kan niet acteren.  Een beetje kalend.  Kan een beetje dansen.’  Fred Astaire had het memo ingelijst en naast zijn open haard in zijn huis in Beverly Hills opgehangen.

• Socrates werd verweten dat hij de jeugd verpestte.

• Toen Peter J. Daniel in de vierde klas van de lagere school zat, zei zijn onderwijzeres, mevrouw Phillips, dat het nooit wat zou worden met hem.  Peter was analfabeet tot zijn zesentwintigste.  Toen las een vriend van hem een boekje voor over hoe je rijk moet worden.  Later werd hij eigenaar van de bars waarin hij vroeger in vechtpartijen verwikkeld raakte en hij schreef een boek, met de titel Mrs. Phillips, You Were Wrong.

• Louisa May Alcott, de schrijfster van Onder moeders vleugels moest van haar ouders werk zoeken als dienstbode of naaister.

• Beethoven speelde beroerd viool en werkte liever aan zijn eigen composities dan dat hij zijn techniek verbeterde.  Zijn leraar zei dat hij een slecht componist was.

• De ouders van de beroemde operazanger Enrico Caruso wilden dat hij ingenieur zou worden.  Zijn leraren zeiden dat hij geen mooie stem had en absoluut niet kon zingen.

• Walt Disney is ooit ontslagen door de hoofdredacteur van een krant omdat hij te weinig ideeën had.  Hij ging ook verscheidene keren failliet voordat hij met Disneyland begon.

• Thomas Edisons onderwijzeressen zeiden dat hij overal te stom voor was.

• Albert Einstein leerde pas praten toen hij vier was en kon pas lezen op zijn zevende.  Zijn onderwijzeres vonden hem ‘geestelijk lui, onaangepast en altijd in een rare droomwereld verzonken’.  Ook is hem de toegang geweigerd tot de Technische Hogeschool van Zürich.

• Louis Pasteur was op de universiteit maar een middelmatige student.

• Isaac Newton was een uitgesproken slechte student.

• De vader van beeldhouwer Rodin heeft eens gezegd :  ‘Mijn zoon is een idioot.’  Hij gold als de slechtste leerling op school en zakte drie keer voor het toelatingsexamen voor de kunstacademie.  Volgens zijn oom kon hij niet leren.

• Leo Tolstoi, de schrijver van Oorlog en vrede, heeft zijn studie afgebroken.  Van hem werd gezegd dat hij niet kon leren en er ook niet voor gemotiveerd was.

• Henry Ford ging drie keer failliet voordat hij uiteindelijk succes had.

•`Winston Churchill bleef zitten in de zesde klas.  Hij werd pas premier van Groot-Brittannië toen hij tweeënzestig was, na een leven van mislukkingen.  Zijn grootste prestatie leverde hij als bejaarde.

• Achttien uitgevers weigerden Richard Bachs’ verhaal Jonathan Livingston Seagull totdat Macmillan het in 1970 uiteindelijk wel uitgaf.  In 1975 waren er alleen in de Verenigde Staten al zeven miljoen exemplaren van verkocht.

• Richard Hokker werkte zeven jaar aan zijn humoristische oorlogsverhalen.  Eenentwintig uitgevers weigerden zijn script.  Nadat Morrow het had uitgegeven, werd het een bestseller, een succesvolle film en een uiterst populaire televisieserie.

Rooseveldt verwoordde het zo vaak : nooit, nooit, nooit opgeven !

Stel je begrafenis uit

Ik spreek niet dikwijls over de bronnen die ik gebruikte in de afgelopen 40 jaar, omdat ik ervan uitga dat dit geen geheim is. Dat begint bij Dr. Shelton, Victoria Bidwell, Dr. V. Vetrano, Albert Mosséri, aangevuld met Frederic Patenaude, Ariel Belloso, Dr. Doug Graham, Dr. Neil Barnard (PCRM), en uiteraard ook Dr. Michael Greger (en nog veel andere). Deze laatste is wellicht het best bekend van zijn bestseller “How not to Die” en andere boeken en informatie die hij via zijn blog verspreidt. Een interessante vraag die hij stelt op die blog is :

“Moeten we vlees en zuivel belasten, zoals dat gebeurt bij sigaretten?”

Het zou kunnen dat je dit een brug te ver vindt, maar laten de lezers rechtstaan die er tussen 10 en 15 jaar geleden bij waren op verschillende voordrachten en cursussen, waar ik stelde dat iedere persoon in het land een krediet zou moeten ontvangen van 5 euro per dag – enkel te besteden aan fruit en groenten, en dat dit een gigantisch voordeel zou opleveren voor de volksgezondheid. En de kosten voor dit krediet zouden moeten komen van het belasten van nefaste voedingsproducten en dranken. Alhoewel het te betwijfelen zou zijn dat dàn die belastingen nog veel opbrengst zou opleveren. In ieder geval zou het dan kunnen komen van de enorme besparing op de volksgezondheid. Uiteraard moet het bedrag hoog genoeg zijn om te vermijden dat sommigen hun rechten zouden verkopen om er iets anders mee te doen. Vandaag ben ik blij dat zoiets door iemand anders wordt gezegd. Lees even mee.

Een van de meest effectieve manieren om de schade door roken te verminderen, is door de kosten van sigaretten te verhogen via tabaksbelasting. Inderdaad, een stijging van de kosten van sigaretten met slechts 10 procent kan miljoenen aan tabaksgerelateerde sterfgevallen voorkomen. Hoe zit het met het belasten van ongezond voedsel? Over het algemeen hebben besluitvormers op het gebied van de volksgezondheid drie belangrijke opties: informeren door middel van labels, stoten met prikkels of rechtstreeks ingrijpen in markten met behulp van zwaardere benaderingen zoals het instellen van voorschriften of belastingen.

“Beleidsbenaderingen zijn cruciaal gebleken voor andere prioriteiten op het gebied van de volksgezondheid, zoals het verminderen van tabaksgebruik, alcoholmisbruik en sterfgevallen door ongevallen met motorvoertuigen.” Het installeren van airbags bijvoorbeeld heeft meer geholpen dan alleen de “opleiding van bestuurders”, de informatie over het risico op ongevallen en het heraanlegger van de wegenparken. “Gezien het feit dat hartziekten meer dan tien keer meer mensen doden dan gewonden op de weg”, vereist de huidige epidemie van voedingsgerelateerde ziekten een vergelijkbare veelzijdige aanpak … Zelfs bescheiden voedingsverbeteringen kunnen helpen de last van chronische ziekten aanzienlijk te verminderen. ”Misschien zou een nationaal systeem van subsidies voor goed voedsel, evenals belastingen voor slecht voedsel, verstandiger voedingskeuzes mogelijk maken ”. Zouden ze werken? Dr Greger bespreekt dit in zijn video. Zou belastingheffing op ongezond voedsel de volksgezondheid verbeteren?

Een systematische review van het beschikbare bewijs suggereert dat dergelijke belastingen en subsidies inderdaad zouden werken. Zoals Greger in zijn video laat zien, lijkt het erop dat hoe meer ongezond voedsel wordt belast, hoe meer consumptie daalt. Evenzo, hoe gezonder voedsel zoals fruit en groenten worden gesubsidieerd en hun prijzen dalen, hoe meer consumptie stijgt. Een klein prijsverschil tussen gelode en ongelode benzine bijvoorbeeld slaagde erin onze blootstelling aan lood te verminderen. Hoe zit het met een belasting om onze blootstelling aan verzadigd vet te verminderen? Zoals je kunt zien aan de gegevens in de video, kan een dergelijke belasting duizenden levens redden.

Zou zo’n belasting de armen echter niet onevenredig beïnvloeden? Ja, het zou hen het meest ten goede komen – net als sigarettenbelasting. Het klassieke argument van de tabaksindustrie is dat de belasting op sigaretten “oneerlijk” en “regressief” is, wat de armen het meest belast. De reactie van de volksgezondheid? “Kanker is oneerlijk” en “kanker is regressief”, de armen onevenredig belastend, zodat een sigarettenbelasting kan leiden tot de grootste gezondheidswinst voor de minst bedeelden. Het zogenaamde Comité tegen oneerlijke belastingen was eigenlijk slechts een farce, “georganiseerd en gefinancierd door de tabaksindustrie”, een frontgroep onder de vele. Dit is een veel voorkomende tactiek die door de industrie wordt gebruikt om haar rol in de bestrijding van tabaksbelasting te verbergen, naast het proberen politici af te kopen. Het feit dat de industrie met tand en nagel vecht, suggereert dat tabaksbelasting inderdaad invloed kan hebben op het verbruik. Veel van de gegevens over voedselbelastingen en -subsidies zijn gebaseerd op modellen of ‘verklaarde voorkeuren’ voor hypothetische scenario’s waarin mensen alleen zeggen dat ze consumptie-patronen op basis van prijzen zouden veranderen. Er zijn niet zoveel gegevens uit de echte wereld geweest.

“Onderzoekers hebben mensen door hightech, 3D-supermarktsimulators laten kijken, en ontdekten dat een korting van 25 procent op groenten en fruit de aankoop van producten met 25 procent lijkt te stimuleren. Dat is bijna 1 kg extra per week. Werkt dit in de echte wereld? Ja. In feite begon de grootste zorgverzekeraar van Zuid-Afrika tot 25 procent geld terug te geven voor aankopen van gezonde voeding aan honderdduizenden huishoudens – tot $ 450 euro per maand. Waarom zou de verzekeringsmaatschappij dat doen? Waarom geld weggeven? Omdat het werkt. Het cash-back-programma voor gezonde voeding ging gepaard met een toename van de consumptie van fruit, groenten en volle granen, evenals een afname van voedingsmiddelen met veel suiker, zout en vet, inclusief verwerkt vlees en fastfood.

Subsidies komen echter vaker voor dan belastingen in Europa, waar een aantal landen belastingen hebben ingesteld op suiker- of zoutachtige voedingsmiddelen. Denemarken introduceerde als eerste een belasting op verzadigd vet, zoals vlees, zuivel en eieren, maar het kostte de voedingsindustrie slechts ongeveer een jaar om het teniet te doen, wat aantoonde dat “volksgezondheidskundigen zwak zijn in het aanpakken van de problemen van de macht van bedrijven. ”

Er is “een enorme onbalans” tussen de invloed van professionals in de gezondheidszorg in vergelijking met de politieke macht van de voedingsindustrie. Het herinnert aan de strijd om de voorgestelde “verkeerslichtetikettering” op levensmiddelen in de Europese Unie goed te keuren. Blijkbaar was het veel te gemakkelijk te begrijpen, eenvoudig en duidelijk, dus de industrie verloor zijn verstand en besteedde meer dan 1,4 miljard euro aan het elimineren ervan – ten gunste van de verwarrende “dagelijkse hoeveelheid” etiketteringsrichtlijnen die een “rekenmachine” -aanpak vereisen om boodschappen te doen.

Denemarken heeft de vetbelasting afgeschaft en zijn suikerbelasting afgeschaft omdat de belangen van de landbouw- en voedingsmiddelen-bedrijven claimden dat te veel banen verloren zouden gaan als mensen gezonder aten. Blijkbaar was een gezonde economie belangrijker dan een gezonde bevolking. Ironisch genoeg werd het afgeschaft net toen het bewijs van de effecten begon te verschijnen. Onderzoekers ‘concluderen dat de invoering van de belasting op verzadigde vetten heeft bijgedragen aan het verminderen van de inname van verzadigd vet door Deense consumenten’ uit sommige vlees- en zuivelproducten, maar niet uit zure room. Het publiek at zoveel meer vetarme zure room dat het groter was dan de kleinere vermindering van de consumptie van vetrijke zure room.

We moeten altijd nadenken over de onbedoelde gevolgen. Het vervangen van suikerachtige koekjes voor zoute chips kan bijvoorbeeld de volksgezondheid niet veel goed doen. Uit een veldonderzoek van een belasting op frisdrank bleek dat de aankoop van frisdranken, althans op korte termijn, zou kunnen dalen, maar dat huishoudens misschien gewoon meer bier gaan kopen. Het ene kwaad met een ander vervangen, zal niet helpen om onze begrafenis uit te stellen. Maar gezond eten – meer fruit en groenten – kan het. Stel je eens voor, 5 euro per dag voor elk lid van ieder gezin, enkel voor fruit en groenten. Het zou niet moeilijk meer zijn om elke dag je 2 kg fruit en groenten te eten !

De Europese Unie betaalt ieder jaar miljarden uit aan subsidies voor de landbouw en veeteelt. Een van de TOP-ontvangers van subsidies was de Tiense Suikerraffinaderij (258 miljoen over verschillende jaren)…