Zelf Vijgen Kweken

Vijgen worden sinds mensenheugenis gekweekt voor hun heerlijke zoete vruchten. Hun populariteit is nog steeds even groot als altijd en met modern transport is het verse fruit een vertrouwd product geworden naast het traditionele gedroogde product. Alhoewel er niets beter is dan een rijpe vijg direct van de boom te plukken, zijn velen al tevreden met een glimp uit het paradijs uit de winkel. Maar wat je zelf kweekt is met niets te vergelijken.

Vijgen zijn voor het eerst gekweekt ​​in het gebied rond het oostelijke Middellandse Zeegebied en Zuidwest-Azië, maar zijn nu op veel plaatsen in de wereld een belangrijk gewas. Turkije staat bekend om zijn gedroogde vijgen, maar Californië en Brazilië zijn ook grote commerciële producenten van verse vijgen en vijgenproducten.

Waarschijnlijk hebben de Romeinen vijgen in noordelijkere streken geïntroduceerd. Het eerste duidelijke bewijs dat ze in Groot-Brittanië werden geplant, was door kardinaal Pole in Lambeth Palace rond 1552. Tegen de negentiende eeuw waren ze erg populair fruit voor de teelt in Victoriaanse kassen. Ook de oranjerieën leenden zich buitengewoon voor de teelt en zo werden vijgen al spoedig een gegeerde teelt voor de rijke burgerij, alhoewel het aankwam op het kiezen van de juiste variant die geen bestuiving nodig heeft van de vijgenwesp.

De plant vormt een grote bladverliezende struik of kleine boom en heeft prachtige groot gelobde bladeren die een exotisch tintje geven aan de tuin. Ze bloeien goed als ze worden gekweekt in een onverwarmde kas of tegen een warme, op het zuiden gerichte muur. Vruchtvorming wordt aangemoedigd door het plantgat te omringen met tegels om worteluitbreiding te beperken. Ze kweken in grote potten werkt ook goed.

Hoewel er veel verschillende benoemde selecties van vijgen bekend zijn, worden sommige van deze in België en Nederland betrouwbaarder en rijkelijker geoogst dan andere. Goede vruchtselecties zijn oa Brown Turkey, Brune d’Enghien, Ronde de Bordeaux, Del Portugalo, Celeste, Pingo de Mel, Brunswick en Hardy Chicago. Heb je plaats voor meer dan één vijgenboom, dan is het interessant om verschillende soorten te planten. Dat breidt de periode uit waarin je kunt oogsten en de smaak is toch altijd een beetje verschillend.

In feite hoef je niet bang te zijn bij de aanplant van een vijgenboom, of je kennis van planten wel goed genoeg is, of je wel voldoende groene vingers hebt… Vijgen zijn een bijzonder gemakkelijke vrucht om te kweken en worden soms de luie mansvrucht genoemd, om maar te zeggen dat je geen expert moet zijn om toch te genieten van een rijke oogst. Behalve dat ze enigszins lijden onder de koudste winters, hebben ze zelden last van plagen en ziekten en verdragen ze verwaarlozing beter dan de meeste fruitbomen. In 1986 plantten we onze eerste vijgenboom. Sindsdien hebben we er honderden gekweekt en bijgeplant, hebben we de verschillende rassen beter leren kennen, hun zwakke en sterke kanten, hun manier van groeien en vruchtzetting… Ik heb het voorbije jaar diverse experimenten gedaan met de standplaats, de manier van vermeerderen, groei, vruchtzetting, snoei… en heb dit allemaal verzameld in ons boekje “Vijgen uit eigen tuin”.

Als de vrucht perfect rijp is, begint de schil van de vrucht te barsten en zakt de vrucht naar beneden, wat aangeeft dat hij onmiddellijk geplukt moet worden, want je moet weten dat vogels en wespen de zoete vrucht net zo aantrekkelijk vinden als wij.

We zijn nu eind augustus, en als je nog ergens een zonnig plekje hebt en volgend jaar al wat vijgen wil proeven, en dan de volgende jaren heel veel, dan is het nu nog mogelijk om een goede soort te planten.

Heb je een vijgenboom en gaf hij nooit vruchten? Je ziet de vruchten wel, maar ze worden nooit rijp? Dan heb je pech, want je hebt een boom die alleen in zuiderse landen tot rijping zal komen. En als je toch vruchten wil, zit er niets anders op dan een andere boom te planten.

Vijgenplanten met een grootte van 10 tot 150 cm beschikbaar in pot – sommige hebben zelfs al vruchten gedragen in de pot …

Planten voor uw Voedselbos : aanbiedingen

Zwarte Bes

Zwarte bessen behoren tot het zomers kleinfruit en horen thuis in iedere familietuin. Het aroma van zwarte bes is uitzonderlijk. Deze vrucht is typisch voor noordelijke landen. Zwarte bessen zijn rijk aan jodium en boor, indien ze groeien op een humusrijke organische grond.

Waar kruiden en voeding elkaar raken

Ribes nigrum, zwarte bes, cassis, van de aalbessenfamilie is een bekende vruchtdragende plant die thuis hoort in elke familietuin. Vooral zijn aroma is opvallend. En het is tijd voor herwaardering.

Voeding en geneeskracht

“Voeding heeft niet de bedoeling te genezen, maar het leven te onderhouden. Bij ziekte kan voeding niet herleid worden tot het toevoegen van “genezende voeding”, maar in de eerste plaats door elke handeling stop te zetten die een risico inhoudt dat groter is dan de recuperatiekracht van het lichaam.”

Een korte periode van het jaar hebben we de beschikking over bessen : bosbes, blauwe bes, rode bes enz. Deze bessen zijn onder de vruchten de rijkste bron van jodium en boor. Je weet hoe belangrijk het is het jodiumpeil in evenwicht te houden voor je schildklier. Recent is ook ontdekt dat boor een essentiële stof is voor de botopbouw.

Al die mensen die gedurende jaren calcium hebben ingenomen hebben tijd en geld verloren, omdat één van de voorwaarden voor de opname en geleiding van calcium onvoldoende voorhanden was.

Zwarte bessen zijn het rijkst aan jodium en boor. Maar ze hebben ook bijzonder veel vitamine C en een grote variëteit aan beschermende plantenchemicaliën. Houd in je gedachten dat deze fruitsoort typisch is voor de noordelijke landen en dat de kwaliteit van zwarte bessen op z’n best is indien gekweekt in noordelijke streken. Zwarte bes is een plant voor het koude klimaat en moet je dus niet halen uit het zuiden.

Zwarte bessen zijn eenvoudig te kweken en kunnen probleemloos biologisch worden gekweekt. Alleen de biologisch gekweekte bessen hebben nog die onvervalste smaak van vroeger.

Behalve zwarte bes, moet in deze opsomming ook bosbes, framboos en braam genoemd worden. Al dit zomers kleinfruit betekent een enorme verrijking van onze voeding en houdt voor onze gezondheid heel wat beloftes in.

Beschrijving

Deze bekende, kleine heester groeit in het wild in de bossen bij de Maas in Frankrijk, in Elzas-Lotharingen en in een deel van België. De struiken ziet men vaak in hagen of langs het water. De zwarte bes houdt van voedzame, vochtige grond. In tuinen treft men hem, met de andere soorten aalbessen (witte, rode en rose, en kruisingen met kruisbes), vaak gecultiveerd aan.

De bladeren van de zwarte bes verspreiden een aromatische geur. Aan de onderkant zijn ze bezaaid met kleine, gele kliertjes. De bloemen verschijnen in april-mei in meestal kleine hangende trossen. De vruchten – kleine, ronde, zwarte bessen met een bijzonder aroma – beginnen in juli te rijpen. Men verzamelt de zwarte bessenbladeren in de tweede helft van augustus. Men moet niet te veel bladeren van één struik plukken, anders kan deze niet meer ademen. De bessen plukt men als ze goed rijp zijn.

Samenstelling

De bladeren bevatten emulsine. Ze geven een gele kleur af. De vruchten geven een blauwe kleur (met alkalische stoffen) of een purperviolette kleur (met tinzouten) af. Ze bevatten appelzuur, citroenzuur, invertsuiker en 2,5 % saccharose. Ze bevatten zeer veel vitamine C (197 tot 218 mg per 100 g sap, dat wil zeggen drie keer zoveel als sinaasappelsap). Bovendien is de vitamine C uit de zwarte bes bijzonder stabiel en blijft hij zeer goed behouden, in tegenstelling tot de vitamine C die in andere planten voorkomt.

Geneeskrachtige eigenschappen

In de oudheid kende men zwarte bes niet als cultuurplant. Pas in het eerste deel van de zestiende eeuw begon de struik in Europa bekend te worden en als vruchtdragende heester gekweekt te worden. Het duurde nog enige tijd voor abbé Bailly, dokter aan de Sorbonne, de aandacht op de zwarte bes vestigde en er in 1712 talloze krachten aan toeschrijft. Recente onderzoeken hebben de proefondervindelijke beweringen van de achttiende eeuw bevestigd. Huchard en vooral Decaux uit Vittel hebben bewezen dat de bladeren antireumatische eigenschappen bezitten. Ze zijn vochtdrijvend, maagversterkend, ze stimuleren de lever, de milt en de nieren, maar ze zijn vooral een voortreffelijk middel om ureum en urinezuur te elimineren.

Ze zijn van de beste remedies die er op basis van inheemse planten zijn tegen reuma, jicht, artritis en aderverkalking. Men past de bladeren ook toe als de blaas niet geleegd kan worden, bij blaasontsteking, bij een slecht werkende lever en milt en als zenuwversterkend middel. Baumann heeft de nadruk gelegd op het belang van zwarte bessensap bij de vorming van rode bloedlichaampjes. Lancet noemde de zwarte bes een “uitgelezen voedingsmiddel om botgroei en gewichtstoename te bevorderen.”

Verder stimuleert zwarte bessensap bij infectieaandoeningen het afweersysteem. Door de enigzins prikkelende werking is zwarte bessensap licht laxerend en wormdrijvend. Het is duidelijk dat de zwarte bes een plant is met een opwekkende werking en heilzaam is voor verzwakte kinderen en volwassenen.

• Aftreksel van de bladeren :

Neem 1 eetlepel bladeren op 1 kop water (of ongeveer 50 g per liter). Drink hiervan 3 of 4 kopjes per dag. De kuur moet ongeveer een half jaar volgehouden worden (tegen reuma).

Maar het allerbeste is een han die verse of bevroren zwarte beste voor een heerlijke “Cassis(d)room”…

Vijgen zelf kweken

Wat kan meer plezier doen dan direct van de boom of struik rijp fruit te plukken? Maar succes bij de teelt hangt af van een paar factoren. Die heb ik in dit nieuwe digitale boekje over vijgen op een rijtje gezet. Van stekken, afleggen, tot planten, verzorgen, oogsten, overwinteren, soorten… Je vindt het allemaal in dit boekje. Je krijgt het gratis bij de aankoop van een vijgenplant bij Natur-El. We hebben verschillende soorten op voorraad in veel verschillende groottes. Zie ook onze aanbiedingen-pagina.

Wil je het toch nalezen zonder een plant aan te kopen? Betaal 9 euro op de Natur-El-rekening en je ontvangt spoedig alle informatie.

Denk er bij het plannen over het kweken van vijgen aan dat de boom zon en beschutting nodig heeft. Controleer de maximale grootte van elke boom die u wilt kopen, denk na over de beschikbare ruimte en overweeg kleinere variëteiten voor bescheiden tuinen. U kunt ook contact opnemen met een gespecialiseerde fruitboomleverancier voor koopadvies. 

Echter ben ik in het voorbije jaar (2021) talrijke keren teleurgesteld geweest over de kwaliteit van wat men in de handel brengt. Van de 15 nieuwe variëteiten die ik heb besteld bij gespecialiseerde kwekers van vijgenbomen, waren slechts 3 exemplaren behoorlijk beworteld, zodat ze direct geplant konden worden. Eén exemplaar heb ik één jaar zelf in pot moeten houden om een voldoende beworteling te verkrijgen, zodat hij met een gerust hart in volle grond kon worden geplant. Twee exemplaren waren zo zwak dat ze het niet hebben gehaald, ondanks alle goede zorgen. Dat is natuurlijk niet wat je verwacht. Wat je wil is een krachtig exemplaar dat zich spoedig kan settelen in de grond, want dat is het eerste wat vijgenbomen zullen doen: zich verankeren in de grond, zonder dewelke een goede vruchtzetting ondenkbaar is. Ik heb me voorlopig op vier soorten geconcentreerd : Brown Turkey / Brune d’Enghien, Del Portogalo, Ronde de Bordeaux en Celeste. Met deze vier hoop ik een aanbod te creëren dat tegemoet komt aan de behoefte van de private tuiniers.