Voeding & Gezondheid – Pagina 2

Volkoren of geraffineerd

De voorbereidingen voor het PurNatur-abonnement schieten goed op.

Ik ben nu bezig met de serie over granen, graanbereidingen en alles wat ermee verband houdt. Dat is een zeer omstreden materie en het raakt veel mensen persoonlijk als er iets (slecht) wordt gezegd over granen voor menselijke voeding. Daarom is het soms interessant om er de geschiedenis bij te halen.
In 1890 bakten vrouwen thuis meer dan 80 procent van het brood, en het was bruin, niet-gestandaardiseerd. Wanneer werd brood wit?

Brood is altijd een politiek onderwerp geweest. Eigenlijk moeten we al teruggaan naar het “Brood-Rijk”, Rome. Voor de Romeinen hielp het bij het definiëren van klasse; wit brood was voor aristocraten, terwijl de donkerbruine broden voor de armen waren. Later eisten Jacobijnse radicalen witbrood op voor de massa, terwijl broodrellen een voortdurend thema zijn geweest van populistische opstanden. Maar de politieke betekenis van de staf van het leven veranderde aan het begin van de twintigste eeuw, zoals Aaron Bobrow-Strain, die later het boek White Bread schreef, in een artikel uit 2007 uitlegde.

In 1890, schrijft hij, bakten vrouwen thuis meer dan 80 procent van het brood, en dat was bruin, niet-gestandaardiseerd. Nog geen veertig jaar later produceerden commerciële bakkerijen 94 procent van het brood dat de mensen aten, en het was een schaamteloos industrieel product geworden.

“In een tijd die geobsedeerd was door zorgen over zuiverheid, hygiëne en sanitaire voorzieningen, werden de nieuwe broden ontworpen om er gestroomlijnd, sprankelend schoon en witter dan wit uit te zien”, schrijft Bobrow-Strain.

“Agrarische romantici en tegenstanders van de werkgelegenheid voor vrouwen rouwden om de huiselijke bruine broden die moeders op houtkachels bakten.”

Zelfs vóór deze industrialisatie van het bakken had witte bloem zijn critici gehad, oa van William Sylvester Graham. Nu waarschuwden voedingsdeskundigen ervoor dat witbrood, in de woorden van een arts, ‘zo schoon was, dat een meelworm er bij gebrek aan voeding niet van kan leven.’ Of, zoals dokter en radiopresentator P.L. Clark zei tegen zijn toehoorders: ‘hoe witter je brood, hoe eerder jouw dood.’

Bobrow-Strain schrijft dat dit verzet zijn kracht ontleende aan een verscheidenheid aan culturele stromingen. Dieetschrijver Alfred W. McCann waarschuwde voor ‘rassenzelfmoord op kolossale schaal’, aangezien blanke Europeanen en Amerikanen volle granen schuwden, terwijl ‘Hottentotten’ en ‘Oosterlingen’ hun dieet van gezond, ongeraffineerd voedsel behielden.

Naast witte bloem stoorde de onontkoombaar biologische aard van het maken van brood sommige critici, waaronder voorstanders van matigheid die het fermentatieproces verontrustend vonden. In hun boek Uncooked Foods and How to Use Them uit 1905 schreven het echtpaar Eugene en Mollie Griswold dat (het traditionele) zuurdeeg een ernstige schending was van de zuiverheid van het voedsel.” De kritiek op wit brood kwam van alle kanten. Uiteindelijk konden de broodfabrikanten een deel van de zorgen van hun critici compenseren. In de jaren veertig begonnen ze witbrood te verrijken met vitamines en mineralen, en een paar decennia later ontdekten ze hoe ze volkorenbrood in industriële stijl konden maken. (met toevoeging van veel extra gluten)

Ondertussen veranderde de oppositie tegen fabrieksbrood in de progressieve voedselbeweging onder leiding van schrijvers als Michael Pollan en Marion Nestle. Ondanks alle verontrustende of verkeerd gerichte argumenten aan het begin van de twintigste eeuw hadden deze critici iets wat hun moderne tegenhangers grotendeels verloren hebben: een expliciet politieke visie. Waar ze opriepen tot boycots en nieuwe regelgeving voor industriële voedselproducenten, spreekt de populaire voedselschrijver vandaag de dag bijna altijd “u aan als een actieve consument en een passieve burger die alleen verandering teweegbrengt door middel van aankopen of andere voorzieningen.” Want het zijn de gebruikers zelf die de keuze maken. Niemand verplicht je om brood of granen te eten en zo deel te nemen aan een voeding-politiek spel.

Er is veel te zeggen over granen, in het bijzonder over tarwe en zijn opiaatachtige peptiden, die verantwoordelijk zijn voor de populariteit van brood als een ‘troostmaaltijd’, en indicatief zijn voor de narcotische eigenschappen van tarwe. Er is een sterk argument dat de agrarische revolutie werd versneld door milieu-eisen en de menselijke vindingrijkheid, maar ook door de verslavende eigenschappen van psychoactieve peptiden in de granen zelf.

Een interessant voorbeeld van het verslavend potentieel van tarwe heeft betrekking op het Romeinse leger. Het Romeinse Rijk was ooit bekend als het ‘TarweRijk’, waarbij soldaten werden betaald in tarwe. De hele oorlogsmachine van Rome, en zijn enorme uitbreiding, was gebaseerd op de beschikbaarheid van tarwe. Forten waren eigenlijk graanschuren, die een graanwaarde van een jaar hadden om belegeringen van hun vijanden te verduren. Historici beschrijven dat de bestrafﬁng van soldaten was dat ze geen tarwe-rantsoenen meer kregen en in plaats daarvan gerst kregen.

Ananas, koning van de vruchten

ANANAS, KING OF THE FRUITS,’ was de titel van een boek van Ericht Hinkrichs, internationaal directeur voor Dole Company, en een ananas-expert. Honderden jaren lang werd ananas in wezen gezien als een dure en zeldzame vrucht.

Ovidius schreef: “Het is de lekkerste vrucht die er bestaat”. In de 18e en 19e eeuw werd in heel Engeland ananas in verwarmde kassen verbouwd. Ze werden gewaardeerd door rijke mensen en werden gebruikt als tafeldecoratie en symbool voor gastvrijheid en luxe. Ze waren tot het einde van de 19e eeuw zo zeldzaam en duur, dat ze in adellijke kringen werden doorgegeven en uitgeleend, om menig feestmaal te versieren..

Ananas is vandaag geen zeldzaamheid meer. Desondanks eten mensen in dit land gemiddeld slechts 700 gram verse ananas per persoon per jaar. Wat een triest feit, als we alle gezondheidsvoordelen van deze vrucht kennen. Het vitamine- en enzymgehalte maken het echt een gezond voedingsmiddel, met veel helende eigenschappen. Ananas in blik, waar veel mensen de voorkeur aan geven, is echter een niet aan te bevelen fabrieksproduct, dat meestal alleen maar wordt genoten vanwege de zware suikersiroop. Net als veel ander exotisch fruit is de ananas een “enzymbom” en zijn eigenschappen met betrekking tot reiniging, ontgifting, alkaliserende effecten, zuivering van de darm en het bloed, zijn onovertroffen door enig ander fruit.

De bakermat van de ananas is het gebied van Mato-Grosso in de tropen, in Zuid-Amerika, waar hij vandaag de dag nog steeds te vinden is als een kleine, wilde plant, met meerdere, donkerbruine zaden ter grootte van een rijstkorrel. Thevét schrijft al in 1558: “De vrucht, die door de indianen als medicijn wordt gebruikt, heet ‘Nana’.” “Nana” betekent “heerlijke vrucht.” Zo noemden de indianen uit de Amazone de ananas. Tot op de dag van vandaag vereren ze de vrucht met een luidruchtig ananasfeest, waarbij iedereen in kostuum, danst en zingt. In heel Latijns-Amerika wordt de ananas lange tijd ‘voorgeschreven’ als geneeskrachtige vrucht bij verkoudheid, ontstekingen, menopauzeklachten, bij het genezen van ernstige wonden, bij het elimineren van parasieten in de darmen, bij koorts, astma, seksueel overdraagbare aandoeningen, constipatie, gassen en abcessen. Dit ongelooflijk brede spectrum aan toepassingen is bevestigd door de moderne natuurgenezers, die de ananas hebben herontdekt als het effectieve, holistische en veilige ‘Zwitserse zakmes van de alternatieve geneeskunde’.

Columbus ontdekte niet alleen Amerika, maar ontdekte in 1493 de ananas op Guadeloupe. Het werd hem door de bewoners van dit West-Indische eiland gebracht als welkomstgeschenk. Columbus nam een paar vruchten mee naar Europa en gaf ze aan koning Ferdinand, die het na een aanvankelijke aarzeling “de best smakende vrucht van de wereld” noemde.

In 1558 beschreef de Franse missionaris Jean de Levy de ananas in zijn boek “Cannibalism in Brasil” als een “genezende plant voor vele ziekten”. De Spaanse en Portugese zeelieden brachten het als proviand mee op de schepen, omdat het scheurbuik en vele andere gezondheidsproblemen kon voorkomen. Zo plantte de ananas zich razendsnel voort langs de scheepvaartwegen van de tropische en subtropische wereld.

Welke kwaliteiten maken de ananas tot zo’n geneeskrachtige vrucht, die van onschatbare waarde kan zijn bij het voorkomen van ziekten? Afgezien van biotine, vitamine E, bevat de ananas het volledige scala aan vitamines en 16 mineralen, waaronder ijzer, magnesium, calcium, koper, zink, magnaan en jodium. De ananas is rijk aan beta-caroteen (pro-vitamine A), vitamine C en vitamine B-complex. Met al deze essentiële voedingsstoffen bevat 100 gram van deze tropische vrucht slechts 50 calorieën. Een element dat bijzonder nuttig is voor het omgaan met verschillende gezondheidsproblemen, is bromelaïne, het enzym dat in relatieve hoeveelheden voorkomt in ananas (vooral in de stengel) en de eigenschap heeft eiwitten af te breken. Bromelaïne verlaagt hoge bloeddruk, versterkt de spijsvertering en zuivert het bloed. Proteolytische enzymen zijn in staat om pathologische eiwitresten en parasieten (wormen) in de darmwand los te maken en te verdrijven. Hierdoor worden over de hele wereld veel middelen met bromelaïne gebruikt voor ouderen.

Bromelaïne kan, samen met een ander enzym dat voorkomt in ananas (Pexoxidase), de groei van kankercellen stoppen, de vorming van uitzaaiingen, kankercellen, belemmeren en zo de afweer van het lichaam effectief maken. De voordelen van plantenenzymen zijn dat ze zieke weefsels aanvallen, zonder de goede te beschadigen. En zelfs na jarenlang gebruik is er geen fysieke afhankelijkheid van de producten.

Bromelaïne draineert, zuivert en ontgift. Hierdoor is de ananas bijzonder geliefd en gekoesterd als “dieetfruit” om af te vallen. De talrijke mineralen die erin zitten helpen het lichaam in een goede balans te brengen. Bromelaïne brengt de hormoonspiegels in evenwicht en is daarom nuttig voor vrouwen met menstruatieproblemen of PMS. Ananas helpt het bloed te verdunnen en verbetert de circulatie in de hersenen. Door het hoge gehalte aan tryptofaan en seretonine heeft de ananas een positieve invloed op de stemming en helpt bij depressieve gevoelens, weinig drive en gebrek aan concentratie. Ananas helpt ons, qua voedingswaarde, om “ons humeur te behouden” en maakt het gemakkelijker om ongezonde gewoonten te doorbreken.

Het eten van een halve of hele ananas per dag, bij voorkeur biologisch geteeld, zou ideaal zijn om ziektes als hoge bloeddruk, aderverkalking, reuma en kanker te voorkomen. Maar er is ook een bezwaar. Hoewel ananas theoretisch ontzurend werkt, is dat voorwaardelijk. Zoals A. Mosséri herhaaldelijk heeft aangetoond, moet ananas – net als andere zure vruchten en voedingszuren – beperkt worden gebruikt door zieken en weinig actieve mensen, omdat de vrije zuren een binding met zuurstof nodig hebben, en pas dan hun waardevolle kwaliteiten overdragen aan het lichaam. Mijn advies is om ananas regelmatig te eten, maar liefst in kleine hoeveelheden tegelijk en samen men minder zure fruitsoorten.

Zelfs cosmetica op basis van ananas kan eenvoudig thuis worden gemaakt. Ananascrèmes maken de huid glad en verjongen ze. De ananas is een geheim van verjonging en schoonheid, zowel uitwendig als inwendig, en zou een plaats moeten hebben in je persoonlijke gezondheidsprogramma.

Dit artikel maakt deel uit van de toegevoegde artikels in “Verhoog de Kracht van het Brein”. Dit digitaal boekje maakt deel uit van het uitgaven-abonnement. Je kunt het ook afzonderlijk aanvragen voor de prijs van 5 euro.

Alle info over Natur-El, abonnementen, publicaties, sponsoracties, planten… vind je hier

Fun-damentals

is het alleen maar een ‘trend’ ?

Het idee om groenten te eten onder de vorm van salades is zeer oud. Uiteraard is het geen noodzakelijkheid. Iedereen kan groenten eten, puur, zoals ze zijn, uit de hand. De meeste groenten lenen zich daar uitstekend toe. Maar ik denk dat dit geen algemeen succes zal zijn.

De populariteit van groenten neemt toe, naarmate iemand erin slaagt om die groenten op een heerlijke manier te presenteren en te combineren. Niet één dag, niet één week of één maand, maar een leven lang.

Als ik kijk naar het Edgewater Beach Book of Salads dat gepubliceerd werd in 1926 door Arnold Shircliffe van het gerenommeerde Amerikaanse hotel, dan denk ik zomaar even… “er is niets nieuws onder de zon”. De hele rauwkostwereld heeft hier ideeën gehaald. En Shircliffe is op zijn beurt eerlijk met zijn bronnen, en vermeldt waar hij het gehaald heeft… uit de 17e, 18e en 19e eeuw.

Hoewel de recepten niet allemaal rauw en ook niet helemaal vegetarisch zijn, getuigen ze ongetwijfeld van een grote liefde voor echt voedsel en je zou niets liever willen dan dat je die liefde aan iedereen kon doorgeven.

Ik ontdek in het boek een ruime kennis van soorten groenten en fruit, de zorg voor presentatie, afwerking en kennis van smaak en combinaties. En dat geïllustreerd in 42 kleurenfoto’s… uniek voor 1926 !

Enkele citaten uit het boek

“In de ziektevoorkomings-geneeskunde, die niets anders is dan wetenschappelijke voeding, spelen salades een grote rol. Als de moeders van onze kinderen niet correct gevoed zijn, is ons land in grote nood.” Arnold Shircliffe

“In het samenstellen van een salade heb je zoveel mogelijkheden om je verbeelding te oefenen! En hoeveel kansen om je gezond verstand en vindingrijkheid te bewijzen! Een salade maken is iets wat uit het hart komt!”

“De voordelen van een salade kunnen reeds afgelezen worden van de houding van mensen die er onverschillig tegenover staan. Het kan zijn dat ze het de moeite niet vinden om er tijd aan te besteden, waardoor het één van de vele dagelijkse beslommeringen wordt die met tegenzin worden gedaan. Het resultaat is een onaantrekkelijke salade, niet uitnodigend gepresenteerd, slecht gecombineerd en slordig op een bord gegooid. Het gevolg is dat die lieve salade een bijrolletje gaat spelen, in plaats van de hoofdrol in de voeding.”

Witte Selderijsalade

6 tot 8 witte selderijstengels, ﬁjn gesneden
1 zoete appel, in blokjes gesneden
1 avocado, in blokjes gesneden, ontpit en gepeld
2 eetlepels olijfolie
1 theelepel citroensap
1 theelepel tamari

Meng alle ingrediënten goed onder elkaar.

Opgelet : meng de avocado pas op het einde voorzichtig onder de salade.

Variant: vervang de avocado door 3 eetlepels grof gehakte walnoten.

Een paar dagen geleden heb ik op 2dehands de lijst met bomen en planten aangevuld met walnootboompjes, zwarte walnoot, olijfwilg en olijfwilgbessen, fazantenbes, bessenstruiken (wit, roze, rood en zwart), wintersneeuwbal, hypericum, wolfsmelk, echte salie, bonenkruid, hemelsleutel… en natuurlijk ook vijgen : Vijgenplanten in verschillende stadia van ontwikkeling, eenjarig, tweejaring. 15 tot 120 cm hoog.
Del Portogalo is een late variëteit die vanaf 15 september tot 15 november vruchten geeft.
Zeer productief sneldragend ras. Goede groeier – zeer goed beworteld en niet geforceerd. Tot de laatste vijg rijpt af ! Zeer productiezeper.
Op de foto : van de oogst van 4 oktober / 43 vijgen op een 3jarige plant. Elke dag weer…

Heerlijke Salades

Ik hoor soms bezorgde ouders, wiens kinderen geen groenten eten… hoe zou het komen? Eigenlijk verbaast het me niet dat kinderen, na de verminkende invloed van de commerciële babyvoeding en de smaak verstorende effecten van snoep en voedseladditieven, groenten weigeren… Tenzij je het slim aanpakt en je kinderen op het goede been zet, hen inleidt in de wonderen van het leven en van gezonde voeding, en je ze verleidt met heerlijke groenteschotels, groentesoepjes en -sapjes. Laat geen tijd verloren gaan en introduceer fruit en groenten in de voeding van kinderen, zo snel als zij eraan toe zijn.

En dan de salades voor jong en oud… Praktisch iedere combinatie van diverse groenten is in een rauwe salade verenigbaar. Als de afzonderlijke groenten of fruit die in de recepten staan niet beschikbaar zijn, gebruik dan gewoon daarop gelijkende groenten die wel verkrijgbaar zijn.

Kies de hoeveelheid van ieder ingrediënt zo, dat het tegemoet komt aan de persoonlijke behoefte en verteringscapaciteit. Sommige mensen hebben al snel voldoende; anderen willen een uitgebreide maaltijd, daarom staat nergens vermeld voor hoeveel personen een recept is. Alles hangt ervan af of zo’n salade een deel van je maaltijd is, of doorgaat voor een complete maaltijd. Soms kunnen meerdere salades genomen worden, bijvoorbeeld als een feestmaaltijd.

Door het gebruik van fruit en groenten die plaatselijk verkrijgbaar zijn en door je eigen initiatief en genialiteit te gebruiken, zullen verrassende en verrukkelijke salades ontstaan, die telkens aangepast en naar eigen smaak en creativiteit verbeterd worden..

Je vindt wellicht honderden recepten. Gebruik de recepten als model, en leer daaruit hoe de ingrediënten te bereiden en te combineren. Zie vervolgens van de recepten af, en je zult verrast zijn hoe snel en probleemloos je originele salades kunt bereiden.

Als er enige dressing noodzakelijk is, neem dan daarvoor een Gezondheidsmayonaise of een groen kruidenoliesausje, zoals beschreven in de gezondheidsgidsen, of gebruik gewoon de beste lijnzaadolie of maak een avacadodressing met rijpe avocado en een kruiden-groentemengsel.

In de handel beschikbare bereide saladedressings bevatten suiker, azijn, scherpe kruiden of conserveermidelen die schadelijk zijn voor het lichaam. Je doet er best aan je eigen favoriete saladedressings uit te proberen met verantwoorde ingrediënten.

Het opzet van de vele recepten die we gedurende de voorbije jaren hebben gedeeld, via onze tijdschriften of brochures of receptenkaarten, is om aan te geven hoe de verschillende types van salades gebruikt kunnen worden, ofwel afzonderlijk of gecombineerd.

Wanneer deze ideeën worden uitgeprobeerd in salades is dat een goed plan, om monotonie te vermijden, en om meer dan twee of drie groenten te gebruiken per salade of per maaltijd, en om je vrees weg te nemen om te combineren. Het kan natuurlijk eenvoudig, maar vergeet niet om variatie te brengen in de keuze van de groenten.

Elke dag groen

Laat me nog eens terugkomen op een stokpaardje : groen in de voeding. Al sinds 1981 is het ons duidelijk dat groen nooit in de voeding mag ontbreken, en dat we al het mogelijke moeten doen om naast een flinke portie fruit ook een flinke portie groene bladgroenten te eten.

Waarom zijn groenen zo belangrijk?

Groene voeding heeft het potentieel om:

je te helpen de onbedwingbare trek en alle soorten verslavingen te overwinnen (klinkt dat bekend in de oren?)
helpt om het ideale gewicht te bereiken
helpt om je zo energiek te voelen dat je letterlijk uit je bed zou springen in de ochtend!
helpt gebitsproblemen voorkomen en genezen
helpt om tekorten te voorkomen en te overwinnen.

Hier zijn een paar feiten over groene (blad)groenten:

groenen bevatten meer vitamine E dan volkoren granen
groenen bevatten meer B2 dan melk
groenen bevatten kwalitatieve eiwitten
groenen bevatten meer vitamine A dan wortelen
groenen bevatten meer vitamine C dan sinaasappels

Maar er is iets belangrijker.

Groenen leveren essentiële alkalische mineralen zoals calcium en magnesium die in onvoldoende hoeveelheden aanwezig zijn in fruit, noten en zaden, en niet te vergeten, andere meer conventionele zuur vormende voedingsmiddelen zoals brood en vlees.

Om te voorzien van voldoende mineralen, moeten voldoende groene groenten toevoegen. We moeten ook een goede variëteit van groene groenten gebruiken – selderij en Romeinse sla volstaan misschien niet om te voorzien in de mineraal behoeften van de meeste mensen.

Eet je genoeg groen?

Er is nog een probleem … we moeten bladgroen op zo’n manier eten dat de voedingsstoffen gemakkelijk kunnen opgenomen worden door het lichaam.

Salades zijn geweldig, maar vaak worden de taaie vezels van groenen niet voldoende gekauwd of afgebroken om de voedingsstoffen te kunnen opnemen. Dat resulteert dan in de vaak gehoorde reacties van mensen die later het verbod kregen om „rauwkost te eten”. Deze opmerking zou nooit gehoord worden, als mensen hun bladgroenten en wilde kruiden zouden eten in een gemakkelijker opneembare vorm, bv. als sap, in soepen, sausen, smoothies en in ieder ander gerecht.

We moeten groene groenten vaak aan onze voeding toevoegen in een vorm die gemakkelijk opneembaar is door het lichaam – zodat de voedingsstoffen uit de taaie vezels van de groenten kunnen worden onttrokken. We moeten vooral de rijkere groenen, zoals spinazie, bladkolen, en andere diepgroene bladgewassen, die de meeste mineralen bevatten, vaker aan onze voeding toevoegen.

Groene bladgroenten zijn de beste bron van foliumzuur – van bijzonder belang voor zwangere vrouwen.

Andere voordelen van groenen

Groene groenten zijn rijk aan kalium, calcium, ijzer en zink en ook aan magnesium. Al deze mineralen zijn essentieel voor de gezondheid van de mens.

Ben je klaar voor een groene revolutie?

Je zult niet geloven wat er zal gebeuren met je gezondheid als je eenmaal deelneemt aan de groene beweging. Je begint te worden wat je altijd had kunnen zijn, omdat je begint te doen, wat je altijd had moeten doen !

Het was Dr. Greger die uitpakte met “Het Gezonde Dozijn”, twaalf groepen van voedingsmiddelen die een korf van gezondheid vormen. Dat is één van de exploraties van deze cursus: gaan voor echt voedsel !