Mensen maakten een verschil

Het Appeldieet

Als we kennis maken met de hervormers op het vlak van voedingswijze en gezondheidsinzichten, kunnen we niet om Maximilian Bircher-Benner heen. Hij wordt gezien als de pionier die verbanden onderzoekt en verbanden legt. Ziekte moet altijd een diepere grond hebben. Als voedingshervormer schreef hij geschiedenis, ondanks dat hij door zijn tijdgenoten werd belachelijk gemaakt.

In 1904 opende hij een privékliniek van vijf verdiepingen en zestig bedden op de Zürichberg, niet ver van het Dolder Grand Hotel. Met zijn grote ramen en balkons met prominente zonwering lijkt het ruime gebouw een klein kasteel. In die tijd heette de nieuwe kliniek ‘Lebendige Kraft’ – levende kracht – en bood ze gasten een behandeling aan die bekend staat als ‘ordinale therapie’.

Dat Dr. Maximilian Bircher-Benner een voorwerp van spot en kleinering was onder zijn collega’s was triest, maar misschien niet verrassend, want Maximilian Oskar Bircher-Benner was bij zijn geboorte al een beetje een buitenstaander. Geboren op 22 augustus 1867, was hij een te vroeg geboren baby, mager en zwak, en werd hij tot aan zijn adolescentie overschaduwd door zijn oudere broer. Toen zijn vader, een boerenzoon die zich had opgewerkt om notaris te worden, garant stond voor failliete vrienden, verloor de familie praktisch van de ene op de andere dag alles en werd ze buitengesloten door de burgerlijke samenleving. De vader pakte de fles en er brak een storm uit over een vredig gezinsleven.

Het sanatorium werd geadverteerd als een ‘vechtinstituut’ tegen de ‘verslechtering van de constitutie van de menselijke cultuur’. Gerenommeerde Duitse schrijvers Thomas Mann en Hermann Hesse, musici als violist Yehudi Menuhin, dirigent Hans Rosbaud, staatslieden en societyvrouwen: allemaal waren ze hier te gast. De kliniek werd een mekka voor natuurgeoriënteerden, en verkreeg over de hele wereld een onvergelijkbare reputatie.

Het leven in de Bircher-Benner-kliniek was onderworpen aan een strikt regime. Bij het aanbreken van de dag stonden de gasten op. Regelmatige wandelingen door het nabijgelegen bos maakten deel uit van het programma, evenals tuinwerk, gymnastiek en spel. Koude baden en massages waren een integraal onderdeel van de behandeling, net als Max Bircher-Benners appeldieet, de huidige muesli, die werd gezien als remedie voor spijsverteringsproblemen en migraine. In 1909 beschreef Thomas Mann zijn verblijf op Zürichberg als volgt: “Mijn hardnekkige spijsvertering verbeterde opmerkelijk zoals nooit tevoren. En het verblijf werd aangenaam gemaakt door vriendelijk gezelschap en de prachtige ligging van de instelling. Het licht op bepaalde avonden zal in mijn geheugen gegrift blijven. “

Hoewel Max Bircher-Benner werd verbannen uit de medische kringen van Zürich, verwierf hij een internationale reputatie onder kruidendokters. Zijn geschriften werden gepubliceerd in Berlijn en Sint-Petersburg, en hij woonde met zijn zevenkoppige gezin in een van de hogere klassen van Zürich. Afzien van vlees en alcohol, heeft zijn professionele leven nooit gescheiden van zijn privéleven. Zijn zus was de hoofdhuishoudster van het sanatorium; zijn zonen werkten later als artsen; en zijn dochters gaven dansgymnastiek en runden het boekbindersatelier. De onderliggende overtuiging was dat in harmonie met de natuur leven en in alle dingen matigheid betrachten, de hoeksteen van een lang leven was. De zaken bloeiden en Max Bircher-Benner werd een van de beroemdste burgers van Zwitserland.

Max Bircher-Benner vond niet alleen de muesli uit, hij vormde ook het beeld van een nieuwe, holistisch denkende arts. Zijn focus richtte zich al vroeg op interne geneeskunde; een diagnose was altijd gericht op het vinden van de onderliggende oorzaken van een ziekte, en zijn behandeling was een poging om deze aan te pakken. Zijn stokpaardje was het groene blad; volwaardige plantaardige voeding, en dynamisch leven. In een commentaar op zijn eigen praktijk schreef hij: “Het is sneller om een recept uit te schrijven dan om een patiënt zijn eigen stoornis uit te leggen, hem te instrueren over voeding en een gedisciplineerde levensstijl, en hem voor de uitvoering ervan te winnen.”

Max Bircher-Benner

Van buitenstaander tot dieetpionier

De Zürichse arts Max Bircher-Benner was een echte pionier die de conventies van zijn tijd uitdaagde, niet in de laatste plaats met de uitvinding van zijn befaamde BIRCHER-muesli.

Het was een kwestie van leven en dood. Röntgenfoto’s waren nog niet uitgevonden, maar de symptomen waren duidelijk: de maag van de vrouw was sterk vergroot en bijna verlamd. Ze kon zich nauwelijks bewegen en was al heel lang niet meer uit bed gekomen. Haar darmen functioneerden niet meer; alles wat ze at moest er weer uit. Haar doktoren waren ten einde raad. Ze hadden haar in de steek gelaten. Het was 1895. In die tijd oefende Maximilian Oskar Bircher-Benner geneeskunde in Zürich-Aussersihl, een industriële wijk die voornamelijk werd bevolkt door arbeidersgezinnen. Omdat hij zijn patiënt niet wilde opgeven, vroeg de jonge dokter een vriend van hem – een kruidkundige en vegetariër – om advies. Zijn vriend stelde voor om het dieet van de vrouw over te schakelen van de gewoonlijk voorgeschreven gekookte puree naar rauwe groenten en fruit. Academisch geschoold, was Bircher-Benner sceptisch: in die tijd werd ongekookt voedsel zowel als onverteerbaar als een bron van infectie beschouwd.

Maar de vrouw was stervende. Dit zou haar laatste kans kunnen zijn, zelfs als Bircher ervan overtuigd was dat niemand iets voor haar kon doen. Op slechts 28 jaar moest Max Bircher-Benner de gevestigde geneeskunde heroverwegen; want toen hij zijn patiënt behandelde met een dieet van fruit, salades, noten en groenten, kreeg ze haar kracht terug en herstelde ze feitelijk binnen een paar weken. Tegen alle verwachtingen in begonnen haar maag en darmen weer normaal te functioneren en de vrouw leefde nog vele jaren. Bircher-Benner beschreef wat hij over dit voorval had gedacht veel later: “Ik was verbaasd – en tegelijkertijd verpletterd. De vegetariër had de overhand gehad, en had de arts een lesje geleerd. “

Dit was geen op zichzelf staand geval. Max Bircher-Benner herkende iets dat zowel zijn werk als zijn hele leven vorm zou geven. Vanaf dat moment was hij ervan overtuigd dat rauw vegetarisch voedsel helende eigenschappen had. Vegetarisme werd zijn credo, een grote afwijking van de gevestigde diëtisten van zijn tijd: in plaats van tuberculosepatiënten een dieet voor te schrijven met melk, eieren en vlees, vroeg hij hen om ongekookt voedsel te eten.

Vijf jaar later presenteerde hij trots zijn inzichten aan de Zurichs Medical Society, en niet zonder hoge verwachtingen. Maar wat voor hem volgde was een tragische afgang in plaats van een triomfantelijke overwinning. De Society lachte om zijn ideeën en sloot hem buiten. Net als na een excommunicatie werd Max Bircher-Benner een buitenstaander – een zonderling die er niet bij hoorde. en dat is tot vandaag geen millimeter veranderd…

Bircher-Benner’s beroemde uitvinding

Tegenwoordig is de uitvinding van Bircher-Benner over de hele wereld bekend. Alomtegenwoordig in supermarkten, in de keukenkasten van alle niveaus van de samenleving, als onderdeel van de ontbijtbuffetten in hotels, cafés, bakkerijen, restaurants en kantines, is muesli een hoofdbestanddeel van velen hun dagelijkse voeding. Alleen, het draagt zijn naam, maar niet zijn concept. De typische Birchermuesli is een mengsel van een kleine hoeveelheid vers geweekte en vers geplette haver, overvloedig begeleid met geraspte appel en sappige peren, noten, gedroogd fruit en zaden en occasioneel wat honing – of een keuze daaruit. Er zijn talloze manieren om het te bereiden.

Birchermuesli is een van de weinige Zwitserse gerechten die over de hele wereld populair zijn. Hoewel het misschien triviaal lijkt, is het misschien wel een van de belangrijkste bijdragen van Zwitserland aan een postmoderne levensstijl. En daardoor is “Müesli” (een andere naam voor fruitMOES of vruchtenbrei) een van de weinige Zwitserse woorden geworden die in de canon van echt internationale termen zijn opgenomen, die overal begrepen worden. We zouden zelfs kunnen zeggen dat de muesli de bijdrage van Max Bircher-Benners aan een betere wereld was.

Om zijn avant-garde denken te begrijpen, moeten we niet vergeten dat vlees koning was in zijn tijd. Geen maaltijd was echt compleet zonder snuiten, poten of gezouten vlees. Groenten werden gezien als waardeloze bijgerechten, en zowel door het publiek als door de medische beroepsgroep bespot. Max Bircher-Benner onderzocht echter het samenspel van voedsel, het menselijk lichaam en de samenleving grondig. Hij beschouwde een overdreven toegeven aan voedsel als een metafoor voor ziekte en maatschappelijk verval. Terugkijkend op zijn werk, kunnen zijn inspanningen worden beschouwd als een stimulans voor het gezondheidsbewustzijn. Hoe dan ook, hij wordt gezien als een pionier van een denkwijze die verbanden onderzoekt en verbanden legt. Als dieethervormer schreef hij geschiedenis, ondanks dat hij door zijn tijdgenoten werd bespot.

Het Grootste Avontuur

THE GREATEST ADVENTURE! is een verfilming uit 1955 door Dr. Jack Dunn Trop, opgedragen aan de pioniers : Dr. Russel Thacker Trall, Dr. Issac Jennings, Sylvester Graham, en geeft erkenning aan de Hygiënische beweging. Het is een uniek historisch document dat de boodschap van het hygiënisme, gisteren en vandaag, in geen enkel opzicht veranderd is. In tegenstelling tot de honderden documentaires die elkaar opvolgen de laatste jaren over voeding, geneeskracht enz, is deze film gemaakt door een gedisciplineerde en ervaren hygiënist en zijn boodschap is over de hele lijn hygiënisch correct. Het is een film uit de oude doos en dat kan niet worden verborgen. Ondanks de remastering blijven de roodbruine, gelige tinten en wellicht zal het origineel niet zoveel anders geweest zijn, als je probeert de films uit die jaren te herinneren. Je kunt het een probleem vinden… of er de charmes van zien. Je duikt nog even in de wereld van 1950, de auto’s, kleding, huisraad en inrichting, de winkel… en de manier van werken. Ja, in die zeventig jaar is het leven veranderd. Tendensen die toen zijn ingezet : de exploitatie van de natuurlijke rijkdommen en de verwoesting van de levensruimte gaan door. De schets die wordt gegeven over de tijd toen… is nu alleen veel erger. De boodschap die de film brengt, is vandaag van grotere waarde dan toen de film pas werd uitgebracht, vooral het hoopvolle perspectief.

En wat is die boodschap? Je kan echt zeggen dat Jack Dunn Trop zich geen moeite gespaard heeft om er een unieke prent van te maken, waarvan een moderne verfilming zou inslaan als een bom. Hij start met een getrouwd paar en hun gezondheidsproblemen en voegt hier het getuigenis aan toe van maar liefst 33 andere personen of families. Doorheen het verhaal krijgt men de hele hygiënistische boodschap, als de enige juiste weg voor de mensheid om beter te worden en gezond te blijven ! Jack rusht door de 10 energiebevorderende factoren in 1 verhaal van 1 familie, ondersteund door het succesverhaal van 33 andere. Je ziet even in een glimp Dr. Herbert Shelton, Dr. William Esser, Dr. Gian-Cursio, en Hereward Carrington! Je reist doorheen het Amerika van die jaren, op zoek naar de oases waar mensen de weg vonden naar de NH. Op uitzondering van het openingscontrast waar mensen verkeerde keuzes maken, gaat het doorheen de film zonder uitzondering over het terug-naar-de-natuur-thema. De 34 personen of families, elk met hun 1 tot 7 kinderen, worden in beeld gebracht. Het resultaat is lachende, vitale en blozende kinderen – stralend van gezondheid. Daarom is het een film voor al diegenen die van kinderen houden en hen graag zien opgroeien volgens de hoogste standaard van gezondheid.

Wat is de rode draad in de film? In feite kan je eender wie nemen die je kent, al die mensen waarover je me spreekt of belt of mailt en waarvoor je inlichtingen vraagt… mensen die na twintig, dertig, vijftig, zeventig jaar de Standaard Voeding te hebben gebruikt, zo ziek zijn geworden en de wereld van de remedies en middeltes afschuimen, en die niet willen luisteren als je hen spreekt over volwaardig en levend voedsel. Dat zijn Rose en Sheldon, twee mensen tussen dertig en veertig. Sheldon is ziek met ernstige colitis en psoriasis en heeft “duivels veel jeuk”. Zijn gezichtsvermogen vermindert, zijn haar valt uit, en de tanden rotten uit hun kassen. Daarnaast 30 kg overgewicht, altijd moe, en bij het ontwaken heeft hij een afschuwelijke smaak in zijn mond. Klinkt dit vertrouwd in de oren? Hij en Rose zijn er slecht aan toe. Ze zoeken troost bij hun parkiet Pluto en de vissen van het aquarium, maar hun droom is onvervuld : een eigen kind.

Dan komt Dr. Jack op hun weg. Hij introduceert Rose en Sheldon aan de kijker en toont hun levenswijze… in het bijzonder hun ontbijt en middagmaal. Maar dat is voor jou geen verrassing, dat weet je. En toch is het verschrikkelijk. Het zijn de voorbeeldvolwassenen die doof zijn voor de aanmoediging om andere wegen te gaan. Ze gaan stilletjes door met hun ziekten te onderhouden en te versterken. Maar Jack geeft niet op en onderwijst hen in NH. of ze dat nu willen of niet. Het resultaat ? Sheldon verliest gewicht en voelt zich gaandeweg beter.

De film eindigt in ieder geval met een Happy End: een viriele Sheldon, en Rose die haar moederschap met veel liefde op zich neemt. Doorheen de film zien we drie andere koppels die doorheen onvruchtbaarheid zijn gegaan en die de stap zetten naar NH, met als gevolg : gezonde kinderen.

Nu is het ook geen sprookje of bereikt in één adem. Sheldon en Rose hebben een inspanning moeten doen. Maar alles kan veranderen en dit is een film van verandering : Sheldon had niet één boek meer gelezen sinds hij de school verliet. Naarmate de film vordert, breidt zijn boekenplank uit: op het einde van de film : drie planken. Verandering zal maar gebeuren door zelf-opvoeding. Laat me eerlijk zeggen dat ik het verhaal prachtig vind, de getuigenissen subliem, de weergave van de boodschap van NH uniek… dat ik deze film kan aanbevelen aan alle lezers.
We gaven 200 euro als participatie voor dit project om deze “verloren” film te remasteren. In ruil daarvoor kregen we 10 DVD’s.
Zin in jouw exemplaar? Voor 20 euro heb je het.
info@natur-el

Het kan ons verdriet doen dat iets dat goed is, juist is, een licht kan zijn… niet gekend is of gewaardeerd wordt. Dat heeft mij in 1982 gedrongen om de boodschap van de Natuurlijke Hygiëne bekend te maken met de middelen die ik had. Dat heeft me soms bittere vijanden opgeleverd, in discussies gebracht… en ik moet bevestigen dat Orwell gelijk had…

Mark Twain zei het anders : “De leugen reist de hele wereld rond, voor de waarheid haar schoenen heeft aangetrokken.”

De Frietmobiel deed zijn ronde in Brugge

“De jaarlijkse griepvaccinatiecampagne bij de woonzorgcentra en het personeel van Mintus in Brugge is een schot in de roos. Naast het vaccin tegen COVID-19, hebben ze de voorbije maanden dus ook massaal voor een ‘traditionele’ griepprik gekozen.
Het is niet de eerste keer dat West-Vlaamse ziekenhuizen en zorgcentra hun personeelsleden op deze manier verlokken om te kiezen voor valse veiligheid. Wellicht hebben ze de argumenten van James Taylor om het niet te doen, niet gelezen.

“Zo’n tachtig procent van onze mensen lieten een griepprik zetten”, zegt voorzitter Pablo Annys (Vooruit). “En dat belonen we traditiegetrouw met een bezoek van de frietmobiel, dit keer aan woonzorgcentra Minnewater, Hallenhuis, Ten Boomgaarde en De Vliedberg.” De traktatie viel letterlijk en figuurlijk in de smaak – meldt de lokale pers. Tientallen personeelsleden schoven aan voor een portie verhit vet.

Geschiedenis

In deze brief wil ik één van de pioniers uit de Europese Reformbeweging voorstellen, Dr. Max-Oskar Bircher Benner (1867-1939)

“De voeding is niet het hoogste in het leven, maar zij is de voedingsbodem, die ten sterkste kan ondersteunen of verwoesten.”

Bircher-Benner was de grondlegger van de moderne voedingstherapie. Hij ging ervan uit dat de mens plantaardig voedsel moet gebruiken en verdedigde met kracht het vegetarisme. Hij wordt de grondlegger van het lacto-vegetarisme genoemd. Het gebruik van rauwkost was voor Bircher-Benner essentieel en vormde de basis van zijn therapie.

Dr. Bircher Benner was Zwitser van nationaliteit en heeft het vegetarisme als een voedingswijze aanzien, maar meende dat het gebruik van melk en eieren geen afbreuk kon doen aan de ethiek, namelijk, het niet doden van dieren. Het basisprincipe van zijn voeding is dat de mens door het eten van plantaardig voedsel gesublimeerde zonneënergie tot zich neemt. Hij baseerde zich daarvoor op de uitspraak van een onderzoeker die ervan uitging dat planten lichtenergie opvangen, wat later door de Russische geleerde Gurwitsch is bevestigd .

Dr. Bircher Benner was de tweede zoon van een notarisgezin in Aarau, Zwitserland. Op amper 7 maanden zou hij als een zwakke baby ter wereld zijn gekomen. Als student leed hij aan slaapproblemen. Van medicijnen echter moest hij niets weten. Een eenvoudige waterbehandeling sprak hem meer aan. In 1891, 24 jaar, vestigde hij zich als arts in een arbeiderswijk in Zurich. Hij beoefende zijn praktijk zoals hij dat aan de universiteit had geleerd. De totale omschakeling in denk- en geneeswijze deed zich voor uit eigen ervaring met een patiënt met ernstige maagklachten. Zijn patiënt kon geen hap voedsel meer verdragen. Dr. Bircher Benner voelde zich machteloos als jonge arts. Men had hem aangeraden eens te proberen met vegetarische voeding. Hij heeft deze raad opgevolgd en gaf de doodzieke patiënt fijngemaakte rauwkost. Wat merkte hij: de maagpatiënt herstelde en was na enkele weken volkomen genezen. Dit was voor Dr. Bircher Benner een belangrijke ervaring en hij begon heel sterk te twijfelen aan de reguliere geneeskunde. Een nieuw tijdperk was aangebroken. Op 28-jarige leeftijd begon hij te werken als voedingstherapeut. Zijn resultaten waren verrassend. Omwille van de enorme afwijkende praktijk in die tijd, werd hij uit de orde van geneesheren gestoten. Men lasterde hem met het feit dat hij onwetenschappelijke zou omgaan met zijn patiënten.

Dr. Bircher Benner kreeg voldoende belangstelling door het feit dat hij veel patiënten, door de reguliere geneeskunde opgegeven, toch heeft kunnen helpen. Dit was voor hem een reden om een eigen kliniek op te starten, die trouwens nog altijd draaiende is. Zijn zoon, Ralph, die ook arts werd, zette het werk van zijn vader verder. Er zijn talrijke boeken in de handel verkrijgbaar omtrent de Bircher Benner voeding. Het is alvast de moeite waard om ze er eens op na te lezen. Een pionier zoals deze heeft een enorme verandering gebracht in de voedingswereld.