Eetbaar groen

Hier en daar priemt zich een dapper plantje omhoog. Het is nog vroeg, maar de planten zijn niet tegen te houden. Terwijl ik zelf nog een en ander uitprobeer om Het Wilde Groentenboek te actualiseren en uit te breiden, wou ik jullie toch al wijzen op een eetbaarplantje dat je ongetwijfeld kent :

Een sierlijke plant die zich jaar na jaar uitbreidt en waarvan de jonge toppen en bladeren een aangename frisse smaak hebben… een onderdeel van onze Overlevingstuin… een bron van lentegroen.

Het is een meerjarige plant die langzaam aangroeit en altijd terugkomt, jaar na jaar. Je hoeft dus niet veel te doen om lekker te eten. 

Roze hemelsleutel (Sedum Spectabile) is een sedumplant, in de vetbladfamilie, die oorspronkelijk uit het noordoosten van China komt. Zij is hier gebracht voor de sierlijke bloemen, maar had ook geteeld kunnen worden voor de knapperige blaadjes. Vooral de jonge blaadjes (tot de grootte van een euro-munt) zijn het lekkerst. De eerste scheuten hebben een sappige crunch!

Als je een roze hemelsleutel hebt staan, kan je makkelijk vermeerderen door een deel van de plant af te breken en op een andere plek neer te zetten. Zo kan je in een paar jaar tijd een hele border vullen met deze lekkere “wilde groente”. (De plant bestaat uit een heleboel losse bovengrondsplantjes die dicht op elkaar staan.)

Een pionier op het vlak van wild eetbaar en mooi is Stephen Barstow, die een tuin heeft met honderden mooie eetbare planten. Hij beschrijft het op zijn website edimentals.com (Edible Ornamentals = Edimentals). Wat bij hem lukt (in Noorwegen) zou goed moeten lukken hier in België of Nederland.

Geïnteresseerd in Hemelsleutel-planten? Ik heb er 15 uitgeplant (1 euro / stuk) of voor wie liever direct groter uitpakt in grote versie : 5 euro per groep. Af te halen.

Traag ademen

Hoe dikwijls sta je stil bij je ademhaling? De meeste mensen zelden of nooit. Er wordt nauwelijks een vraag bij gesteld of de adem (los van de luchtkwaliteit), de manier waarop, het ritme … een bijdrage leveren tot gezondheid of ziekte. Laten we dus even blijven stilstaan bij één van mijn stokpaardjes: trager ademen. Waar is dat goed voor? Wel, als we dan toch de mond vol hebben van “onthaasten”, dan is dit de eerste actie die je kan ondernemen. We ademen namelijk te snel en dat reflecteert automatisch op andere niveau’s, w.o. de hartslag. Als je hart aan een snel ritme gaat (wat meestal wijst op allergie of een intolerantie), dan lijkt me de beste remedie om een paar minuten je ogen te sluiten en tot ontspanning te komen, en daarbij in alle rust en spontaan trager en trager te ademen. Laten we dan eens kijken wat het resultaat is na vijf minuten. Maar misschien heb je te maken met de HIK en komt het je niet gelegen? Je gaat dan opzoeken wat helpt in zo’n geval… en je leest allerlei tips, waaronder alles van het kauwen op een citroen, het inademen van peper of, de favoriet van onze hond, het eten van een lepel pindakaas.

In Hoe de verbinding tussen geest en lichaam versterken, leren we over ‘supramaximale inspiratie’, waarbij je diep maar rustig ademhaalt, tien seconden vasthoudt, adem dan, zonder uit te ademen, nog meer in en houd nog vijf seconden vast, en adem dan een laatste, kleine adem in en houd deze vijf laatste seconden vast om “een onmiddellijke en permanente beëindiging van de hik te bereiken …”

“Toen ik een kind was, leerde ik om mijn eigen hik onder controle te houden door middel van langzame ademhaling, en als volwassene was ik verheugd om te zien dat er eindelijk een verslag over was geschreven.” Er is een zenuw – de nervus vagus – die rechtstreeks van onze hersenen naar onze borstkas en naar onze maag gaat en onze hersenen heen en weer verbindt met ons hart en onze darm, en zelfs met ons immuunsysteem. De nervus vagus is als de ‘hard-wired’ verbinding’ waarmee onze hersenen ontstekingen in ons lichaam kunnen afwijzen. Wanneer je hoort over de verbinding tussen geest en lichaam, is dat wat de nervus vagus is en doet. “Er is toenemende belangstelling voor de behandeling van een breed scala aan aandoeningen met geïmplanteerde pacemaker-achtige apparaten voor het stimuleren van de vagale afferente [nervus vagus] banen”, maar bepaalde ontspanningsoefeningen bedachten een manier om dit te doen zonder dat elektroden die in het lichaam worden geïmplanteerd, en dat is simpelweg trager ademen.

“Een gezond hart is geen metronoom”, zoals een studie met de titel precies uitlegt. “Je hartslag gaat op en neer met je ademhaling. Wanneer je inademt, heeft je hartslag de neiging om omhoog te gaan. Als je uitademt, heeft je hartslag de neiging naar beneden te gaan.” Test dit op jezelf door je hartslag te voelen veranderen terwijl je in- en uitademt. Is dat niet opmerkelijk?

Die hartslagvariabiliteit is een maat voor de vagale tonus – de activiteit van de nervus vagus. Probeer de volgende keer dat je je verveelt je hartslag zo veel mogelijk te versnellen en te vertragen tijdens elke ademhalingscyclus. Dit kan worden gedaan omdat er tegelijkertijd een heel andere oscillerende cyclus gaande is, namelijk het versnellen en vervolgens vertragen van je hartslag, gebaseerd op moment-tot- moment veranderingen in de bloeddruk. En, zoals elke natuurkundestudent je kan vertellen, “hebben alle oscillerende feedbacksystemen met een constante vertraging het kenmerk van resonantie”, wat betekent dat je de amplitude kunt vergroten als je de cycli synchroon laat lopen. Het is alsof je je kind op een schommel duwt: als je de timing precies goed hebt, kun je ze steeds hoger stimuleren. Evenzo, als je met precies de juiste frequentie in- en uitademt, kun je de cycli synchroon laten lopen en je hartslagvariatie vergroten.

En wat is het voordeel ook alweer? Volgens de neurofysiologische modelering stelt het ons in staat om de functie van ons autonome zenuwstelsel te beïnvloeden via vagale afferenten naar hersenstamkernen zoals de locus coeruleus, waardoor waakzaamheidsgebieden van de hypothalamus worden geactiveerd. Met andere woorden, het gaat niet alleen om het genezen van de hik. Een paar minuten per dag langzaam ademen kan blijvende gunstige effecten hebben op een aantal medische en emotionele aandoeningen, waaronder astma, prikkelbare darmsyndroom, fibromyalgie en depressie. In de VS heeft men het ook gebruikt in de sport, oa om de slagprestaties in honkbal te verbeteren.

Tot op heden hebben de meeste onderzoeken geen goede controles gehad en hebben ze mooie biofeedback-machines gebruikt om de resonantiefrequentie van elke persoon te bepalen, maar voor de meeste mensen komt het uit op ongeveer vijf en een halve ademhaling per minuut, wat een volledige in- en uitademing is ongeveer elke 11 seconden. Toen muzikanten willekeurig werden ingedeeld in langzaam ademende groepen met of zonder biofeedback, hielp langzame ademhaling hoe dan ook. Zo is het ook met hoge bloeddruk. Zoals je kunt zien, kun je deze techniek gebruiken om je bloeddruk binnen enkele minuten aanzienlijk te verlagen. De hoop is dat als je dit elke dag een paar minuten oefent, je de rest van de dag langdurige effecten kunt hebben als je normaal ademt.

Wat oefenen? Langzamer ademen – minder dan vijf ademcycli per minuut, gelijk verdeeld over inademen en uitademen. Dus dat is zes seconden in, dan zes seconden uit, al die tijd “ondiep en natuurlijk” ademen. Je wilt niet hyperventileren, dus haal gewoon natuurlijke, oppervlakkige ademhalingen, maar zorg ervoor dat je langzaam ademt. Probeer het de volgende keer dat je de hik krijgt. Maar ik hoop dat je daarop niet zal wachten en dat je meteen probeert wat het voor jou kan betekenen.

Op onze ademsessies konden de deelnemers hun ademritme met gemak vertragen naar de helft van hun normale aantal ademcycli. En als je dan de nadruk legt op het langzaam uitademen met de gedachte aan ontspanning – bevrijding… is het helemaal goed !

Wist je dat Ademhaling één van de acht onderdelen is van het gezondheidsprogramma Nieuwe Start ? Binnenkort is er een nieuwe serie in Waregem op 8 dinsdagavonden… Wees erbij en kom op het spoor van de natuurlijke manier van genezen… helemaal volgens Gods plan.


Eet meer selderij

Er zijn ondertussen over selderij hele boeken geschreven, en toch moet het af en hoe herhaald worden dat selderij een bijzondere groente is. Uiteraard spreken we liefst over sappige stengels van bleekselderij. Ook groene selderij is waardevol, maar het gebruik ervan is zeker beperkter.

Selderij is een voedzame groente die een aantal gezondheidsvoordelen biedt, ondanks dat ze vrijwel geen calorieën bevat. Eet een stengel als een knapperige snack op zich, voeg fijn gesneden toe aan salades en dipsauzen of gebruik in roerbakgerechten en soepen, rijst, enz. Hier is alvast een samenvatting van enkele van de meest bekende gezondheidsvoordelen.

1. Antioxidant en ontstekingsremmend – Selderij staat bekend om zijn antioxidanten zoals vitamine C, mangaan en bètacaroteen, maar het bevat ook andere ontstekingsremmende fytonutriënten. Deze zijn onderzocht om het risico op oxidatieve schade aan lichaamsvetten te verlagen.

Van selderij-extract is bekend dat ze ontstekingsreacties voorkomen, niet alleen in het spijsverteringskanaal, maar ook in bloedvaten. Flavonoïden zoals luteoline en organische verbindingen zoals cumarine bieden bescherming door ontstekingssignalen naar de hersenen te blokkeren.

2. Reguleert het cholesterolgehalte – Een bekend gezondheidsvoordeel van selderij is het cholesterolverlagende vermogen (als de waarden te hoog zijn). Dit komt door het vezelgehalte in selderij, dat helpt overtollige cholesterolverbindingen uit het spijsverteringskanaal op te nemen en uit het lichaam te verwijderen. De ftaliden in selderij, kunnen de afgifte van galsappen stimuleren die het cholesterolgehalte verlagen en arteriële plaque verminderen.

3. Voorkomt hoge bloeddruk – Extracten van selderijzaad (of gebruik van selderijzaad in kruidenmengsels) bevatten voedingsstoffen die de bloedsomloop stimuleren, ontstekingen verminderen en helpen bij het reguleren van de bloeddruk. Het is bekend dat selderij hierbij kan helpen door als spierverslapper te werken en de stroom van calcium en kalium in en uit cellen te vergemakkelijken. Het helpt de bloedvaten te verwijden en samen te trekken, waardoor de bloedstroom wordt verbeterd en de gezondheid van het hart wordt verbeterd. Pthaliden in selderij zijn behulpzaam bij het verlagen van de niveaus van stresshormonen (cortisol) in het bloed, waardoor de bloedvaten gemakkelijker verwijden, waardoor de bloedsomloop meer ruimte krijgt om te stromen en de bloeddruk te verlagen.

4. Voorkomt zweren – Selderij beschermt de bekleding van het spijsverteringskanaal tegen zweren. Het herstelt het maagslijm dat nodig is om de maag te beschermen tegen het vormen van gaten of kleine openingen in het slijmvlies. Selderij voedt maag, darm en dikke darm vanwege de flavonoïden. Andere chemische bestanddelen in selderij, zoals tannines, alkaloïden en vluchtige oliën, reguleren de hoeveelheid vrijgekomen maagsappen en verbeteren de hoeveelheid geproduceerd beschermend slijm.

5. Voorkomt urineweginfecties – Selderij is goed voor blaas en nieren. Het natuurlijke natriumgehalte in selderij, in evenwicht gehouden door het kaliumgehalte, werkt effectief om overtollig vocht uit het systeem te reguleren en weg te spoelen. Tegelijkertijd helpt het alkalische karakter overmatige zuurgraad in het systeem te voorkomen. Selderij vermindert urinezuur terwijl het de urineproductie bevordert, en is nuttig voor het afweren van bacteriële infecties in het maagdarmkanaal. Het eten van meer selderij kan blaasgerelateerde problemen, nierproblemen, urineweginfecties en cystevorming in de urinewegen helpen voorkomen.

6. Mogelijke kankerpreventie – Selderij bevat een aantal kankerbestrijders zoals flavonoïden, ftaliden en polyacetylenen die kankerverwekkende stoffen ontgiften. Selderij heeft ook coumarines die de prestaties van witte bloedcellen verbeteren en de groei van kanker afweren. Om effectief te zijn, richten de antioxidanten zich op vrije radicalen in het lichaam en doen ze hun effect teniet voordat ze erin slagen schade aan te richten in het lichaam. Samen remmen deze voedingsstoffen de groei van tumorcellen, wat de verspreiding van kanker kan voorkomen. Ten slotte is selderij zeer alkalisch, wat helpt om je lichaam te ontzuren. Kankercellen gedijen niet in een alkalisch systeem!

7. Vermindert stress – Selderij bevat tryptofaan, een aminozuur dat het lichaam helpt serotonine aan te maken, het hormoon dat essentieel is voor het behoud van een positieve stemming en een betere nachtrust. Personen die last hebben van stress, hebben ook te maken met slaapproblemen, moeten proberen meer selderij te eten, vanwege de zenuwkalmerende eigenschappen. Ftaliden in selderij helpen om stresshormonen zoals cortisol en adrenaline te verminderen, terwijl het magnesiumgehalte van selderij kalmeert.

Je ziet, redenen genoeg om selderij te eten. Het is een heerlijke groenten waarmee je prima salades kunt maken, onmisbaar in een rauwe soep en een sappig voorafje voor een groentemaaltijd…

Sap maken van selderij (eventueel gemengd met appel) is nog één van die superremedies!

Spirulina

Spirulina behoort tot de rijkste natuurlijke vitaminen- en mineralenbronnen ter wereld. Spirulina bestaat vnl. uit volwaardige eiwitten, een tiental vitaminen en een twaalftal mineralen (o.a. ijzer), een hoge concentratie aan chlorofyl of bladgroen, enzymen en antioxidanten met een celbeschermende functie.

Spirulina is de botanische naam van een minuscuul algenplantje van nog geen 0,2 mm. lengte. De naam Spirulina betekent letterlijk “kleine spiraal” en verwijst naar de spiraalvormige vorm van de alg. Spirulina groeit van nature in meren in Mexico en Midden-Afrika die voldoen aan de benodigde, maar zeer extreme omstandigheden; een felle tropische zonnestraling en een gemiddelde watertemperatuur van ongeveer 35 ° C.

Volgens recent wetenschappelijk onderzoek bevat Spirulina een enorme, natuurlijke rijkdom aan vitale bouwstoffen. Van nature bevat Spirulina maar liefst meer dan 60 werkzame stoffen, waaronder 11 belangrijke vitaminen en 12 onontbeerlijke mineralen in een ideale verhouding.!

Spirulina bevat 60 % hoogwaardig eiwit en is daarmee de rijkste, natuurlijke, plantaardige eiwitbron die we kennen. Ze bevat alle vitaminen van het B-complex.

Spirulina bevat veel beta-caroteen of pro-vitamine A en vitamine E. Spirulina is zeer rijk aan chlorofyl die een zeer gunstige invloed heeft op de aanmaak van rode bloedlichaampjes in samenwerking met ijzer, foliumzuur en vit. B12 die eveneens aanwezig zijn. Chlorofyl zuivert het bloed van afvalstoffen en bevordert de werking van alle weefsels en organen, in het bijzonder de lever. Spirulina bevat rijkelijk gamma-linoleenzuur dat niet alleen zorgt dat de cholesterol zich niet in de bloedvaten kan afzetten maar waarvan de prostaglandines het bloed op een natuurlijke wijze verdunnen en voor een betere bloeddoorstroming zorgen. Spirulina bevat in de ideale verhouding alle essentiële aminozuren.

Spirulina is zeer rijk aan eiwitten en aminozuren, die 60 % van haar drooggewicht vormen, d.w.z. tweemaal zoveel als gedroogde gist en driemaal zoveel als vis en mager vlees. Bovendien worden die eiwitten zeer goed geresorbeerd.

Spirulina bevat vitamine B1 en B2, en is aanbevolen als dieetsupplement bij vegetariërs. Spirulina is rijk aan betacaroteen (provitamine A). Zij bevat ook een hoeveelheid vitamine E. Spirulina behoort tot de rijkste natuurlijke vitaminen- en mineralenbronnen ter wereld. Spirulina bestaat vnl. uit volwaardig eiwitten, een tiental vitaminen en een twaalftal mineralen (o.a. ijzer), een hoge concentratie aan bladgroen, enzymen en antioxidanten.