“Hoevelen van jullie kennen iemand die diabetes heeft?” is een vraag die ik in de loop der jaren vaak heb gesteld bij het begin van een voordracht. De handen gaan de lucht in. En niemand zal ontkennen dat de hele korf van bloedsuikerstoornissen inderdaad omhooggeschoten is in de afgelopen decennia. In veel westerse landen is diabetes mellitus de zesde of zevende doodsoorzaak.
Veel mensen hebben mogelijk problemen met de bloedsuikerspiegel, zonder het te beseffen. Bovendien zijn degenen die het wel weten zich er misschien niet van bewust dat problemen met de bloedsuikerspiegel meestal buitengewoon goed reageren op het juiste soort voedsel en lichaamsbeweging. Maar tot voor kort waren bloedsuikerproblemen in de medische wereld een mysterie. Wat leek op logische voedingsrichtlijnen voor het reguleren van de bloedsuikerspiegel, leverde niet de verwachte resultaten op een consistente manier op. En lange tijd wist niemand waarom. Artsen gingen gewoon door met het verhogen van de dosering van de insuline, terwijl de gezondheid van de patiënten bleef verslechteren.
Om te begrijpen waarom de aandoening in het verleden zo verbijsterend was en waarom het nu heel duidelijk is, laten we eens kijken hoe het lichaam normaal gesproken de bloedsuikerspiegel regelt.
Hoe regelt het lichaam de bloedsuikerspiegel?
Onze bloedsuiker is glucose. Het doel is om onze cellen van brandstof te voorzien. Vet is een belangrijke secundaire brandstof, behalve hersencellen en rode bloedcellen, die normaal gesproken alleen glucose verbranden. Omdat de glucose in het bloed continu door onze lichaamscellen wordt opgenomen en verbrand, moet deze worden aangevuld. De belangrijkste bron van nieuwe glucose is het voedsel dat we eten. De glucose kan rechtstreeks afkomstig zijn van zoet voedsel, zoals fruit. Een meer typische bron van glucose is zetmeelrijk voedsel, zoals granen of aardappelen. Een zetmeelmolecuul is duizenden glucosemoleculen die aan elkaar zijn gekoppeld als kralen aan een touwtje. Of de glucose nu rechtstreeks afkomstig is van zoet voedsel of van de vertering van zetmeelrijk voedsel, de glucose wordt door het bloed getransporteerd, dat het vervolgens naar onze lichaamscellen transporteert.
Het transport van glucose gaat van de darmen naar de bloedbaan en bedient zo de lichaamscellen
Het primaire hormoon voor het reguleren van de bloedsuikerspiegel is insuline, dat wordt geproduceerd door de alvleesklier. Insuline verlaagt de bloedglucose door het transport naar de lichaamscellen te bevorderen.
Zoals we zouden verwachten, geeft de alvleesklier bij grote hoeveelheden glucose extra insuline af, waardoor onze cellen de extra glucose opnemen. De cellen verbranden genoeg van de glucose om aan hun onmiddellijke energiebehoeften te voldoen, en elk overschot wordt op twee manieren verwerkt:
- het wordt opgeslagen als glycogeen in de cellen van de lever en spieren. Glycogeen is, net als zetmeel, slechts duizenden aan elkaar geregen glucosemoleculen.
- of het wordt omgezet in vet en opgeslagen onder de huid en rond de interne organen.
In de volgende weken bestuderen we wat er mis gaat in dit mechanisme en waarom de stabiliteit van het glucoseniveau wordt doorbroken.
Diabetes heet in medische termen “Diabetes mellitus”. De naam diabetes stamt uit het Grieks en betekent zoiets als “veelvuldig doorlaten”. De suikerzieke moet, tengevolge van een vermeerderde urineuitscheiding, veelvuldig urineren.
De vermeerderde urineuitscheiding gaat gepaard met een toegenomen dorst (soms bijna niet te lessen). Dit is het meest opmerkelijke symptoom, waarbij men aan diabetes begint te denken.
De toevoeging “mellitus” betekent eigenlijk “honingzoet” en wijst op de zoete smaak en geur van de urine. Er is nog een andere vorm van diabetes, nl. de “Diabetes insipidus”, die eveneens wordt gekenmerkt door overmatige urineafscheiding en overmatige dorst. Hierbij gaat het meestal om een ziekte van de hypofyse.
Meestal spreekt men pas van diabetes, wanneer de ziekte zich duidelijk profileert. Haar kenmerken zijn duidelijk aanwezig en de ziekte is in volle hevigheid. De beginfase van suikerziekte is echter reeds aanwezig in het verre verleden van een persoon. Suikerziekte komt niet ineens, maar ontwikkelt zich langzaam tot de eigenlijke ziekte aan het licht komt. Als de patient overlegt wanneer de eerste tekenen zich ooit hebben aangediend, gaat hij dikwijls ver terug. Sommige symptomen zal hij terugplaatsen in zijn jeugd…
Het gaat dan o.m. over :
- algemene zwakheid
- chronische vermoeidheid
- verslechterd zicht
- grote drang naar zoetigheden en naar zetmeelhoudende voedingsmiddelen.
Je zult opmerken, dat dit geen sterke argumenten zijn, en dat dergelijke symptomen voor velen haast dagelijkse gebeurtenissen zijn. Men is het gewoon geworden om mat en futloos te zijn. Een beetje vermoeidheid, slechte slaap, inwendige siddering, duizeligheid, oogproblemen, e.v.a. daar maakt niemand zich druk om : er zijn voor alles oplossingen ? Pas wanneer de ziekte zich in haar volle breedte openbaart beseft men ten volle waarover het gaat en hoe ernstig de dysfunctie is. Het is moeilijk te omschrijven wanneer een ziekte haar aanvang neemt. Vooraleer de mens ziek kan worden gaan er enorme opstapelingen van toxines vooraf.
Dr. Shelton antwoordde ooit op de vraag “wanneer kanker begint” : “in de wieg” (en diabetes vormt daarop geen uitzondering) en hij beschreef hoe de slechte voeding de tolerantie hebben doen toenemen, terwijl de vitaliteit vermindert. Tenslotte eindigt men in het 7e stadium van ziekte.
Met betrekking tot de drang naar zoet: het zal u opvallen, hoe goed er voor de suikerzieken wordt gezorgd. Geen enkele andere ziekte behalve suikerziekte, heeft een apart rek in winkels en warenhuizen. Let eens op wàt in deze rekken voorkomt: koekjes, taartjes en allerlei traktaties zijn rijk vertegenwoordigd. “Speciaal voor suikerzieken”… om suikerziekte te krijgen of om het te blijven hebben ? Kan men daarmee de suikerzieken helpen ? Diabetici worden alleen geholpen door te begrijpen wat er aan de hand is en hoe men dit natuurlijk kan voorkomen en genezen. De gevolgen van diabetes zijn niet te onderschatten en het is mogelijk om die neerwaartse spiraal om te keren.
Dat lees je in volgende nieuwsbrieven
Maar het is zomer, en dat betekent dat we beschikken over die heerlijke parels voor gezondheid. Geniet ervan. En bel me niet als je een handvol hebt gegeten, “of je er misschien toch niet teveel hebt gegeten”:-)