Peren en gezondheid

Je hoort veel over appels en gezondheid, maar hoe zit het eigenlijk met peren? In voorbereiding van het PûrNatûr-abonnement voor 2025, waar het vervolg van voeding komt (de laatste 50 flyers), is ook een serie over kruiden (+200 flyers) gepland. Daarin komen kruiden, bessen, groenten, en veel eetbare dingen aan bod en hun bijzondere voedingseigenschappen. Hoewel het niet de bedoeling is om voeding te selecteren op basis van geneeskracht, is het interessant om te weten dat alles wat we eten tenslotte maar twee dingen kan doen: het maakt ons in mindere of meerdere mate beter, of omgekeerd.

En omdat het nu perentijd is en het zou kunnen dat je maar een klein deeltje van je peren gebruikt, zou het zonde zijn om ze te laten verloren gaan. Dan kan het helpen om de waarde ervan heel goed te begrijpen. De geplande flyer over peren, dat is nog toekomstmuziek, dus houden we het vandaag bij wat informatie die daarin zal worden gegeven. Wat ik al lang weet is dat een perenkuur een bijzonder wapen is tegen leverklachten… We kennen allemaal de lever- en galreiniging, maar misschien moeten we het dit jaar eens anders aanpakken !

Om voedingsredenen wordt ons vaak geadviseerd om de schil van fruit te consumeren. Het komt echter minder vaak voor dat onderzoek sterk bewijs levert ter ondersteuning van dit advies. Recente onderzoeken hebben aangetoond dat de schil van peren minstens drie tot vier keer zoveel fenolische fytonutriënten bevat als het vruchtvlees. Deze fytonutriënten omvatten antioxiderende, ontstekingsremmende flavonoïden en mogelijk kankerbestrijdende fytonutriënten zoals kaneelzuren. Er is ook aangetoond dat de schil van de peer ongeveer de helft van de totale voedingsvezels van de peer bevat.
In recente onderzoeken naar het risico op diabetes type 2 bij Amerikaanse vrouwen hebben peren een bijzondere erkenning gekregen. Onderzoekers weten nu dat bepaalde flavonoïden in voedsel de insulinegevoeligheid kunnen verbeteren, en van bijzonder belang op dit gebied zijn drie groepen flavonoïden (flavonolen, flavan-3-olen en anthocyanen). Alle peren bevatten flavonoïden die binnen de eerste twee groepen vallen, en peren met een rode schil bevatten ook anthocyanen. De inname van deze flavonoïdegroepen is in verband gebracht met een verminderd risico op diabetes type 2 bij zowel vrouwen als mannen. Een nieuwe analyse van de Nurses’ Health Study heeft echter aangetoond dat van alle groenten en fruit die zijn geanalyseerd op hun flavonoïdengehalte, de combinatie appels/peren het meest consistente vermogen vertoonde om het risico op diabetes type 2 te verlagen. Wij zijn van mening dat deze speciale erkenning die aan peren wordt gegeven als vrucht die het risico op diabetes type 2 bij vrouwen kan helpen verlagen, waarschijnlijk zal worden gevolgd door toekomstige onderzoeken die hetzelfde voordeel voor mannen aantonen.
Je hebt ongetwijfeld iemand horen zeggen dat troebele vruchtensappen met vruchtvlees een betere voeding bieden dan heldere vruchtensappen. Wetenschappers hebben nu bewezen dat deze bewering klopt met betrekking tot perensap. Nadat het vruchtvlees was verwijderd, bleek dat perensappen tot 40% van hun totale fenolische fytonutriënten verliezen en de antioxidantcapaciteit aanzienlijk zouden hebben verminderd. “Troebel” perensap kwam naar voren als het superieure saptype in termen van voedingswaarde en antioxiderende voordelen.

Als je natuurlijk sap maakt zoals ik, en ook hele peren gebruikt in smoothies en fruitsauzen maakt het weinig verschil. Het belangrijkste is dat het vers gemaakt wordt en niet door koken/pasteuriseren wordt beschadigd. 

We horen bijna altijd over de anti-oxidanten-activiteit van bessen. Uiteraard is een beetje variatie altijd meegenomen, en blijf ik altijd pleiten voor bessen en zoveel mogelijk andere vruchten, maar het lijkt wel alsof alleen bessen hier kunnen voor instaan, en dat is niet het geval. Peren hebben een indrukwekkende verzameling aan antioxidanten met ontstekingsremmende werking. 

Hoewel peren geen ongebruikelijke bron zijn van conventionele antioxidanten of ontstekingsremmende voedingsstoffen (bijvoorbeeld vitamine E of omega-3-vetzuren), blinkt deze vrucht uit in de categorie fytonutriënten. In de Baltimore Longitudinal Study of Aging (1.638 deelnemers, gemiddelde leeftijd 62-69 jaar) werd de combinatie van appels/peren gerangschikt als de op één na hoogste bron van flavonolen onder alle soorten fruit en groenten – deels vanwege de epicatechinerijkdom van peren. De gemiddelde inname van flavonol in het onderzoek was ongeveer 14 milligram per dag, en één peer kan op zichzelf ongeveer de helft van deze hoeveelheid leveren. De lijst met fytonutriënten in peren is van bijzonder belang voor onderzoekers, en de lijst (in de flyer) vat hun bevindingen samen over de belangrijkste fytonutriënten die deze vrucht bevat.

Zeer interessant is de manier waarop peren beschermend werken tegen diabetes en kanker. We spitten het verder uit… maar ondertussen maken we gebruik van de omstandigheden. Ik ook… want 150 kg peren per boom, daar moet ik iets mee doen! Dat is sap maken (waarvan we een gedeelte invriezen) en dagelijks verwerken in smoothies – of, ze gewoon eten uit de hand!

Laat ze smaken !

Eet meer selderij

Er zijn ondertussen over selderij hele boeken geschreven, en toch moet het af en hoe herhaald worden dat selderij een bijzondere groente is. Uiteraard spreken we liefst over sappige stengels van bleekselderij. Ook groene selderij is waardevol, maar het gebruik ervan is zeker beperkter.

Selderij is een voedzame groente die een aantal gezondheidsvoordelen biedt, ondanks dat ze vrijwel geen calorieën bevat. Eet een stengel als een knapperige snack op zich, voeg fijn gesneden toe aan salades en dipsauzen of gebruik in roerbakgerechten en soepen, rijst, enz. Hier is alvast een samenvatting van enkele van de meest bekende gezondheidsvoordelen.

1. Antioxidant en ontstekingsremmend – Selderij staat bekend om zijn antioxidanten zoals vitamine C, mangaan en bètacaroteen, maar het bevat ook andere ontstekingsremmende fytonutriënten. Deze zijn onderzocht om het risico op oxidatieve schade aan lichaamsvetten te verlagen.

Van selderij-extract is bekend dat ze ontstekingsreacties voorkomen, niet alleen in het spijsverteringskanaal, maar ook in bloedvaten. Flavonoïden zoals luteoline en organische verbindingen zoals cumarine bieden bescherming door ontstekingssignalen naar de hersenen te blokkeren.

2. Reguleert het cholesterolgehalte – Een bekend gezondheidsvoordeel van selderij is het cholesterolverlagende vermogen (als de waarden te hoog zijn). Dit komt door het vezelgehalte in selderij, dat helpt overtollige cholesterolverbindingen uit het spijsverteringskanaal op te nemen en uit het lichaam te verwijderen. De ftaliden in selderij, kunnen de afgifte van galsappen stimuleren die het cholesterolgehalte verlagen en arteriële plaque verminderen.

3. Voorkomt hoge bloeddruk – Extracten van selderijzaad (of gebruik van selderijzaad in kruidenmengsels) bevatten voedingsstoffen die de bloedsomloop stimuleren, ontstekingen verminderen en helpen bij het reguleren van de bloeddruk. Het is bekend dat selderij hierbij kan helpen door als spierverslapper te werken en de stroom van calcium en kalium in en uit cellen te vergemakkelijken. Het helpt de bloedvaten te verwijden en samen te trekken, waardoor de bloedstroom wordt verbeterd en de gezondheid van het hart wordt verbeterd. Pthaliden in selderij zijn behulpzaam bij het verlagen van de niveaus van stresshormonen (cortisol) in het bloed, waardoor de bloedvaten gemakkelijker verwijden, waardoor de bloedsomloop meer ruimte krijgt om te stromen en de bloeddruk te verlagen.

4. Voorkomt zweren – Selderij beschermt de bekleding van het spijsverteringskanaal tegen zweren. Het herstelt het maagslijm dat nodig is om de maag te beschermen tegen het vormen van gaten of kleine openingen in het slijmvlies. Selderij voedt maag, darm en dikke darm vanwege de flavonoïden. Andere chemische bestanddelen in selderij, zoals tannines, alkaloïden en vluchtige oliën, reguleren de hoeveelheid vrijgekomen maagsappen en verbeteren de hoeveelheid geproduceerd beschermend slijm.

5. Voorkomt urineweginfecties – Selderij is goed voor blaas en nieren. Het natuurlijke natriumgehalte in selderij, in evenwicht gehouden door het kaliumgehalte, werkt effectief om overtollig vocht uit het systeem te reguleren en weg te spoelen. Tegelijkertijd helpt het alkalische karakter overmatige zuurgraad in het systeem te voorkomen. Selderij vermindert urinezuur terwijl het de urineproductie bevordert, en is nuttig voor het afweren van bacteriële infecties in het maagdarmkanaal. Het eten van meer selderij kan blaasgerelateerde problemen, nierproblemen, urineweginfecties en cystevorming in de urinewegen helpen voorkomen.

6. Mogelijke kankerpreventie – Selderij bevat een aantal kankerbestrijders zoals flavonoïden, ftaliden en polyacetylenen die kankerverwekkende stoffen ontgiften. Selderij heeft ook coumarines die de prestaties van witte bloedcellen verbeteren en de groei van kanker afweren. Om effectief te zijn, richten de antioxidanten zich op vrije radicalen in het lichaam en doen ze hun effect teniet voordat ze erin slagen schade aan te richten in het lichaam. Samen remmen deze voedingsstoffen de groei van tumorcellen, wat de verspreiding van kanker kan voorkomen. Ten slotte is selderij zeer alkalisch, wat helpt om je lichaam te ontzuren. Kankercellen gedijen niet in een alkalisch systeem!

7. Vermindert stress – Selderij bevat tryptofaan, een aminozuur dat het lichaam helpt serotonine aan te maken, het hormoon dat essentieel is voor het behoud van een positieve stemming en een betere nachtrust. Personen die last hebben van stress, hebben ook te maken met slaapproblemen, moeten proberen meer selderij te eten, vanwege de zenuwkalmerende eigenschappen. Ftaliden in selderij helpen om stresshormonen zoals cortisol en adrenaline te verminderen, terwijl het magnesiumgehalte van selderij kalmeert.

Je ziet, redenen genoeg om selderij te eten. Het is een heerlijke groenten waarmee je prima salades kunt maken, onmisbaar in een rauwe soep en een sappig voorafje voor een groentemaaltijd…

Sap maken van selderij (eventueel gemengd met appel) is nog één van die superremedies!