In de serie Voeding / Zuinig met vet, is een folder gewijd aan Boter. Op de achterflap is een artikel dat de vraag stelt of ghee niet veel beter is? Dat was althans de mening van enkele mensen die erg dweepten met deze vorm van “geklaarde boter” die nu 100% vet is. Als we alleen naar de invloed op de hersenen kijken, ziet het er zo uit :
Onze manier van leven en eten kan een verzameling van risico’s voor de hersenen zijn. Maar laten we teruggaan naar de rol van cholesterol en de doorbloeding van de hersenen. Te veel cholesterol in het bloed “werd lang beschouwd als een primaire risicofactor voor het ontwikkelen van de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson.” Als je beelden ziet van hoe de hersenslagaders van Alzheimer-slachtoffers er bij autopsie uitzien, verstopt met vet en cholesterol, vergeleken met niet-demente oudere controles, kan je er niet omheen.
Maar “cholesterol kan niet rechtstreeks door de bloed-hersenbarrière worden geëxporteerd.” Het kan dus niet rechtstreeks in de hersenen of uit de hersenen komen. Wat als de hersenen te veel cholesterol hebben en er moeten verwijderen?
Als veiligheidsklep zit er een enzym in de hersenen dat de cholesterol oxideert. En in deze vorm kan het de hersenen en uiteindelijk het lichaam verlaten. “Hoewel dit feit betekent dat de hersenen overtollige hoeveelheden van de oxidatieproducten kunnen elimineren”, zou het tweerichtingsverkeer kunnen zijn. Het kan “giftige hoeveelheden oxysterolen [geoxideerd cholesterol] die in de bloedbaan aanwezig zijn, de andere kant op laten gaan en laten “ophopen in de hersenen”.
Dit is niet alleen theorie. Een studie toonde aan dat door het meten van het geoxideerde cholesterolgehalte in het bloed dat uit de hersenen komt, gemeten in de halsader in de nek, in vergelijking met de niveaus die via de slagader de hersenen binnenkomen, je het verschil kunt meten. En dit laat zien dat als je te veel geoxideerd cholesterol in je bloedbaan hebt, het in je hersenen terecht komt. Dit is een probleem, omdat “de accumulatie van oxysterolen cytotoxisch, mutageen, atherogeen en kankerverwekkend kan zijn” – met andere woorden, giftig voor cellen, giftig voor DNA en bijdragend aan hartaandoeningen en misschien kanker.
Monsters van atherosclerotische plaques bij autopsie bevatten 20 keer meer cholesterol dan normale slagaders, maar ze bevatten 45 keer meer geoxideerd cholesterol. Cholesterol-oxidatieproducten kunnen tot 100 keer pathologischer en giftiger zijn dan niet-geoxideerde cholesterol, en dragen niet alleen bij aan hartaandoeningen, maar mogelijk aan een verscheidenheid aan verschillende ernstige chronische ziekten, waaronder de ziekte van Alzheimer. De hoeveelheid oxysterolen in ons lichaam verminderen is door ze niet te eten.
Geoxideerd cholesterol wordt aangetroffen in “melkpoeders, vlees en vleesproducten (inclusief vis), kaas en eieren en eiproducten.” Geoxideerd cholesterol is typisch voor dierlijke producten. Tonijn in blik was verrassend hoog, maar ghee spant de kroon en het nadeel beperkt zich niet tot de hersenen. In feite is ghee geen betere vorm van boter, maar een slechtere.